T3 Akademi: Mini Ansiklopedi

Mini Ansiklopedi

21. YY Yetkinlikleri

Bursiyerlerimiz 10 aylık süreç içerisinde araştırmalar yaparak 21. yüzyıl yetkinlikleri ve 21. yüzyıl teknolojileri üzerine Medya Okuryazarlığı, Bireysel Öğrenme, Dijital İz Bırakmama, Kriz Yönetimi, Siber Farkındalık gibi birçok farklı konuda eğitim atölyesi içerikleri hazırladı.

Aynı zamanda bursiyerlerimiz, Bursiyer Eğitim Atölyesi içeriklerinden yararlanarak 21. yy yetkinliklerini içeren Mini Ansiklopedi’yi oluşturdu. Mini Ansiklopedi, Vakfımızın web sitesinde dijital olarak yayınlandı.

Tabs 'yı atla

A - Ç

Algoritmik Düşünme
Analitik Düşünce Yapısı
Araştırma
Bilgi İşlemsel Düşünce
Bilgiye Erişme ve Bilgiyi Analiz Etme
Bireysel Öğrenme
Çevik Düşünme ve Yönetim
Çoklu Görev Yapabilme

Algoritma, cebir alanındaki çalışmalarıyla matematiğe çok büyük katkı sağlayan Harezmi tarafından ortaya çıkarılmıştır. Bir probleme çözüm üretmek veya belirlenen bir amaca ulaşabilmek için tasarlanmış sıralı mantıksal adımların tümüne algoritma denmektedir[1]. Algoritmik düşünce ise problemin analiz edilip çözümlerin uygulanması ve bir sonraki problem için yeni bir çözümün üretilmesi sürecidir. Algoritmik düşünce; kişinin problemlere karşı zamanını, enerjisini ve maddi kaynaklarını en verimli şekilde kullanmasını ve çözümler üretmesini sağlamaktadır[2]. İyi tanımlanmış bir algoritma iyi bir planlama gerektirmektedir. Planlama, problemi kendi bileşenleri açısından düşünmenin bir yoludur. Bu bileşenlerin tek tek ele alınıp çözümlenmesi, geliştirilmesi ve değerlendirilmesi gerekmektedir[3]. Bu sayede karmaşık problemleri çözmek kolaylaşacak, yeni durumlar daha iyi anlaşılır ve büyük sistemlerin tasarımı daha kolay olacaktır[4].

Kaynakça
1. Aytekin, A., Sönmez Çakır, F., Yücel, Y., Kulaözü, İ. (2018). Algoritmaların Hayatımızdaki Yeri ve Önemi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 5(7), 143-150. https://dergipark.org.tr/tr/ pub/asead/issue/41013/495619 adresinden erişildi.
2. “Algoritma Nedir?”, Robotistan, 26 Aralık 2017, Web, https://maker.robotistan.com/algoritma/ [Erişim Tarihi: 13 Haziran 2021].
3. “Algoritmik Düşünme”, eTwinning, Aralık 2019, Web, http://etwinningonline.eba.gov.tr/wp-content/uploads/2019/12/Algoritmik-D%C3%BC%C5%9F%C3%BCnme.pdf [Erişim Tarihi: 28 Temmuz 2021].
4. Yıldız, M., Çiftçi, E. ve Karal, H. (2017). “Bilişimsel Düşünme ve Programlama”. H.F. Odabaşı, B. Akkoyunlu, A. İşman (Ed.), Eğitim Teknolojileri Okumaları 2017 içinde (ss. 75-86). Ankara: TOJET

Bireyin karşısına çıkan problemlere karşı geliştirdiği etkili çözümleme ve pratik düşünme sistemine analitik düşünce yapısı ismi verilmektedir[1]. Analitik düşünce yapısında konu, sorun veya olay alt başlıklarına ayrılmaktadır. Her bir başlık ayrı ayrı incelenerek başlıklar arasındaki bağlantılar ortaya konulmaktadır. Problemin küçük parçalara ayrılıp sorgulanmasındaki amaç; parçalardan yola çıkarak bütünü çözümlemek, anlamaktır. Bu yetkinlik sayesinde bireyler karmaşık yapılar karşısında pratik, kolay çözümler ve yöntemler üretebilmektedir[2].

Kaynakça
1. “Analitik Düşünme Becerisi Nedir? Nasıl Geliştirilir?”, Enstitü, Web, https://www.iienstitu.com/blog/analitik-dusunme-becerisi-nedir-nasil-gelistirilir [Erişim Tarihi: 15 Haziran 2021].
2. “Analitik Düşünme Yeteneği Nedir, Nasıl Geliştirilir?”, Mentalup, 19 Aralık 2017, Web, https://www.mentalup.net/blog/analitik-dusunme-yetenegi-nedir-nasil-gelistirilir [Erişim Tarihi: 15 Haziran 2021].

Araştırma, bir gerçeği veya bir sorunu çözme aşamasında bilimsel yöntemlerden yararlanılarak yapılan çalışmalara verilen addır[3]. Araştırma yöntemleri “nitel araştırma” ve “nicel araştırma” olarak ikiye ayrılmaktadır. Nitel araştırma; insanın kendi potansiyelini anlaması ve sorunları çözmesi için geliştirdiği bilgi üretme biçimlerindendir[4]. Nicel araştırma ise veriye dayalı yapılan analizlerden elde edilen sonuçların evrensel bilgiye dönüştürülme biçimidir. Nicel araştırma yöntemlerinde, bireyin toplum içindeki davranışları gözlem, deney ve test yolu ile nesnel bir şekilde ölçülmekte ve sayısal verilerle açıklanmaktadır. Nicel ve nitel araştırmalar arasındaki en önemli fark; nicel araştırma, “Ne kadar? Ne miktarda? Ne kadar sık?” sorularına yanıt ararken nitel araştırma, “Neden? Niçin? Nasıl? Ne şekilde?” gibi sorulara cevap aramaktadır. Diğer bir ifadeyle nicel araştırma; araştırılan konuda sayısallaştırma amacına sahip iken nitel araştırma, bir olayın nedenlerine ve nasıl gerçekleştiğine odaklanmaktadır[5].

Kaynakça
3. “Araştırma Nedir?”, Enstitü, 6 Ocak 2020, Web, https://www.iienstitu.com/blog/arastirma-nedir [Erişim Tarihi: 14 Haziran 2021].
4. (3.) Baltacı, A. (2019). Nitel Araştırma Süreci: Nitel Bir Araştırma Nasıl Yapılır? . Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5 (2) , 368-388 . DOI: 10.31592/aeusbed.598299
5. Akarsu, Beyhan & Akarsu, Bayram. (2019). Bilimsel Araştırma Tasarımı: Nicel, Nitel ve Karma Araştırma Yaklaşımları. https://www.iienstitu.com/blog/arastirma-nedir adresinden erişildi

Bilgi işlemsel düşünce, bilgisayar biliminin temel işlevlerini kullanarak problem çözmeyi amaçlayan sistemlerin tasarımına yönelik bir düşünce biçimidir[1]. İlk olarak 1996 yılında Seymour Papert tarafından kavram haline getirilmiştir. Bilgi işlemsel düşünme yöntemi, bireyin problem çözme yeteneğini geliştirmesinde önemli bir yere sahiptir. Yöntem; en verimli ve etkili çözüme ulaşmak için muhtemel çözümlerin tanımlanması, analizlerin yapılması, gerekli kaynak ve adımların belirlenmesi, problemlerin teknolojik araçlar kullanılarak formüle edilmesi, model ve simülasyonlar ile temsil edilmesi gibi süreçlerden oluşmaktadır[2].

Kaynakça

1. Üzümcü, Ö. ve Erdal, B. (2018). Eğitimde Yeni 21. Yüzyıl Becerisi: Bilgi İşlemsel Düşünme. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Sosyal Bilimler Dergisi, 3 (2), 1-16.

2. Karaman, U. ve Filiz, S. B. (2019). Kodlama Eğitimine Yönelik Tutum Ölçeği’nin (KEYTÖ) Geliştirilmesi. Gelecek Vizyonlar Dergisi, 3 (2), 36-47.

Bilgi okuryazarlığı, Amerikan Kütüphane Derneği (ALA) tarafından ihtiyaç duyulan bilgiyi bulmak olarak tanımlanmıştır. Bilgiye ulaşmak için Sauce, Big6, Dialogue, Irving McKenzie ve Kuhlthau gibi birçok bilgi okuryazarlığı modeli bulunmaktadır. Bu modeller incelendiğinde modellerin kendi aralarında bilgiyi arama, bulma, kullanma ve değerlendirme gibi aşamalardan oluştukları görülmektedir[1]. Bu yetkinlik sayesinde; doğru bilginin mantıklı karar vermenin temeli olduğu bilinebilir, bilgi gereksinimlerine dayalı olarak problemler formüle edilebilir, bilgi kaynakları ve araştırma stratejileri belirlenebilir, yeni bilgiler mevcut bilgiler ile sentezlenebilir[2].

Kaynakça

1. Kurbanoğlu, S. (2010). Bilgi Okuryazarlığı: Kavramsal Bir Analiz. Türk Kütüphaneciliği, 24(4), 723-747. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tk/issue/48858/622490 adresinden erişildi.

2. Aldemir, A. (2003). Bilgiye Erişimde Yeni Yaklaşım: Bilgi Okuryazarlığı. ÜNAK’03 Bildiriler: Bilgiye Erişimde Değişen Yollar ve II. Tıbbi Bilgi Yönetimi ve Teknolojileri Sempozyumu, Ankara: Üniversite ve Araştırma Kütüphanecileri.

Bireysel öğrenme; bireye bir kavramı öğrenmesi için tanınan zaman konusunda esnek davranılan, öğrenme hızının kişiye göre ayarlandığı, kişinin öğrenme biçimine uygun olarak geliştirilen öğrenim biçimidir[3]. Bireysel öğrenme sayesinde her bireyin kendisine özel öğrenme yolu geliştirmesi sağlanmaktadır. Bireysel öğrenme sürecinde öğrenmeyi kolaylaştıran bir öğretmen olmadığından öğrenme materyalleri bireye göre düzenlenmektedir. Öğrenme ve öğretmeye ilişkin olarak metinlerin tasarlanması ile bireylere sadece bilgi verilmekle kalmayıp aynı zamanda onların dikkati konuya çekilerek motivasyonları artırılmaktadır. Böylece birey, bilgiler arasında ilişki kurabilmekte ve konu pekiştirmelerini kolayca yapabilmektedir[4]. Bireysel öğrenme, bireylerin yaşamları boyunca sürdürmeleri gereken bir süreçtir. Hayat boyu öğrenme konusundaki genel amaçlar toplumsal farkındalık oluşturmak, temel hayat becerilerini yerine getirmek, finansal olarak ihtiyaç duyduğu becerilere sahip insan gücü yetiştirmek, toplumsal ihtiyaçlara cevap verebilecek bir hayat boyu öğrenme sistemi kurmaktır[5]. Önceden bilinen bilgiler, olaylar, süreçler ile yeni öğrenilenler arasında bağlantı kurabilme, çıkarım yapabilme ve yeni metinler oluşturarak üretime geçebilme gibi nitelikleri de kapsamaktadır[6].

Kaynakça

3. Tandoğan, M. (1998). Öğretmen ve Teknoloji. B. Özer (Ed.), T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları, 1021, Açık Öğretim Fakültesi Yayınları, 564, 13-30.

4. Akbaş, O. (2009). Bireysel Öğrenme Amacıyla Hazırlanan Metinlerde Açıklama ve Kavram Haritası Kullanımının Akademik Başarıya Etkisi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2), 313- 326. https://dergipark.org.tr/tr/pub/uefad/issue/16690/173446 adresinden erişildi.

5. SAMANCI, O., & OCAKCI, E. (2017). Hayat boyu öğrenme. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(24), 711-722. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/395446

6. Önal, İnci. (2010). Tarihsel Değişim Sürecinde Yaşam Boyu Öğrenme ve Okuryazarlık: Türkiye Deneyimi. Bilgi Dünyası, 11(1), 101-121. https://doi.org/10.15612/BD.2010.258

Çevik düşünme, durumun ve zamanın gerektirdiği şekilde bilinçli olarak düşünceyi değiştirme yeteneğidir. Farklı zihinsel süreçler ile düşünme tercihleri dört maddede incelenmektedir:

Analiz Etme: Analiz etme süreci mantıksal gerçeklere dayalı ve çoğu zaman niceldir. Çevik düşünce yetkinliğine sahip bireyler, bir dizi bilgiye bakarak sorunları çözmek ve hedeflere ulaşmak için kullanılabilecek anlamlar çıkarır.

Düzenleme: Çevik düşünürler, hangi sonuçların üretileceğini seçmenin yanı sıra bunlara nasıl ulaşılacağını da belirler. Bu zihinsel süreç; planlama, yürütme ve odaklanma aşamalarından oluşmaktadır.

Kişiselleştirme: İnsan becerilerine odaklanan bir süreçtir. Duygu temelli, kinestetiktir. Çevik düşünürler; çalışanlar, müşteriler ve diğer paydaşlarla olumlu ilişkiler kurar. Çeşitli insanlarla çalışmakta ve güçlü kişisel bağlantılar kurmakta rahatlardır. Bir projeyi tamamlamadan önce kimin etkileneceğini ve bu konuda nasıl hissedeceğini bilmek isterler.

Strateji belirleme: Bu zihinsel süreç yenilikle ilgilidir. Çevik düşünce yetkinliğine sahip bireyler büyük resme odaklanırlar. Analiz, mevcut seçenekleri daraltmakla ilgiliyken strateji oluşturmak daha geniş perspektiften bakmak ile ilgilidir[1].

Kaynakça

1. Morgan, M. (2019, 30 Eylül). Agile Thinking: How To Shift Your Thinking Style To Achieve Any Workplace Goal. https://www.herrmann.com.au/blog/2019/09/agile-thinking-how-to-shift-your- thinking-style-to-achieve-any-workplace-goal/ adresinden erişildi.

Çoklu görev, kişinin aynı anda birden çok görevi gerçekleştirebilmesi, birden çok ortamdan gelen içerikle ilgilenmesi ya da birden çok dijital aygıtı eş zamanlı olarak kullanabilmesi olarak tanımlanmaktadır[1]. Bu nedenle çoklu görev zaman açısından kişiye tasarruf sağlamaktadır. Çoklu görev becerisi kişinin mentâl durumuna, ilgilenilen göreve, kişinin kapasitesine ve öğrenme stiline bağlı olarak farklılık göstermektedir. Kişinin televizyon izlerken yemek yemesi, araba sürerken telefonda konuşması, dersi dinlerken problem çözmesi çoklu göreve örnek niteliğindedir[2].

Kaynakça

1. Dindar, M., & Akbulut, Y. (2016). Dijital Teknoloji Deneyimi, Medya Ortamlarında Geçirilen Süre Ve Çalışan Bellek Kapasitesi İlişkisi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 15(1). https:// dergipark.org.tr/tr/download/article-file/223116

2. Ardıç, E, Altun, A. (2017). Dijital Çağın Öğreneni. Uluslararası Sosyal Bilgilerde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 1 (1), 12-30. https://dergipark.org.tr/en/pub/sbyy/issue/34271/374055, adresinden alındı.

Tabs 'yı atla

D - E

Dayanıklılık
Dijital Ahlak Bilinci
Dijital Çağ Okuryazarlığı
Dijital İçerik Üreticiliği
Dijital Pazarlama
Dil Öğrenme Becerisi
Duygusal Zekâ
Eğitimde 4.0
Ekip Çalışması
Eleştirel Düşünce

Pozitif psikoloji kavramlarından birisi olan dayanıklılık, zorluklar karşısında direnme ve çaba gösterme anlamlarına gelmektedir[3]. Psikolojik dayanıklılığa sahip bireylerin diğer bireylere kıyasla hem iş hayatlarında hem de günlük yaşamlarında daha başarılı, mutlu ve huzurlu oldukları bilinmektedir[4][5]. Bireyler için yaşamda karşılarına çıkabilecek zorluklara karşı güçlü durup bunların üstesinden gelebilmek önemlidir[6]. Ünlü düşünür Friedrich Nietzsche'nin “Beni öldürmeyen şey güçlendirir.” sözünden karşılaştığı zorluklarla mücadele etmenin bireyi güçlendirebileceği anlamı çıkartılabilmektedir[7].

Kaynakça
3. Luthar, S. S., Cicchetti, D. & Becker, B. (2000). “Research on Resilience: Response to Commentaries” Child Development, 71(3), 573–575. https://doi.org/10.1111/1467-8624.00168
4. Diener, E. (2000). “Subjective Well-Being: The Science of Happiness and a Proposal For a National Index” American Psychologist, 55(1), 34-43.
5. Buss, D. (2000). “The Evolution of Happiness” American Psychologist, 55, 15-23.
6. Polatcı, S. ve Tınaz, Z. (2021). “Kişilik Özelliklerinin Psikolojik Dayanıklılık Üzerindeki Etkisi” OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 17 (36), 2890-2917. DOI: 10.26466/opus.827411
7. Yalom, I.D. (2001). Nietzsche Ağladığında. İstanbul: Ayrıntı

Teknolojinin hızla gelişmesiyle iletişim ve bürokratik birçok işlem internet ortamına taşınmaktadır. Bu gelişmelerle birlikte kişilerin dijital alanlardaki hak ve özgürlüklerini güvence altına alma gerekliliği duyulmuştur ve bu sebeple dijital ahlak kavramı ortaya çıkmıştır[1]. Dijital ahlak; internet ortamından ahlaki sınırlar içerisinde, başkalarının hak ve özgürlüklerini gasp etmeden ve amacına uygun şekilde faydalanmaktır[2]. Dijital ahlak bilincine sahip kişi, dijital araçları nerede ve ne zaman kullanacağını, hangi hak ve sorumluluklara sahip olduğunu bilmektedir[3]. Herhangi bir hak ihlaline uğramamak, başkalarının haklarını ihlal etmemek ve kullanılan sistemin güvenliği için aşağıda belirtilenler hususlarda hassas olmak gerekmektedir: » İnternet ortamında zorbalık ve kişileri tacizden kaçınmak » Kişileri rahatsız edecek kötü sözlerden uzak durmak » İnternet ortamında uygun olmayan (yasa dışı) içerikleri indirmemek ve paylaşmamak » Fikir ve sanat eseri kabul edilen içeriklerde telif hakları ve lisanslama konusunda titiz davranmak[4].

Kaynakça
1. Çelik, B. ve Gündoğdu, K. (2019). Bilişim Etiği Değerlerine Yönelik Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi. Ege Eğitim Dergisi, 20(2), 335-350.
2. Özer, Ü. (2016). Sınıf öğretmeni adaylarının dijital vatandaşlığa ilişkin görüşlerinin incelenmesi. V. Sakarya’da Eğitim Araştırmaları Kongresi, 18.
3. Aslan, S. ve Çakmak, Z. (2018). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Dijital Vatandaşlık Davranışlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Adıyaman University Journal of Educational Sciences, 8(1), 72-99.
4. Aydın, İ. (2013). Çocuk, İnternet ve Etik. Gençlik Araştırmaları Dergisi, 2, 106.

Dijital çağ okuryazarlığı; bilgi kirliliği yaşanan dijital ortamlarda bilinçli stratejilerle doğru ve güvenilir bilgilere hızlı bir şekilde ulaşmak, elde edilen verileri incelemek, çözümlemek, sorgulamak, değerlendirmek ve gerektiğinde farklı dijital ortamlarda elde edilen bu bilgilerle etkin üretimler yapmak olarak tanımlanmaktadır[1]. Dijital çağ okuryazarlığı dijital teknoloji ve internet ağındaki çeşitli bilgilere erişme, bunları kullanma ve değerlendirme becerisi olarak da tanımlanabilir. Dijital çağ okuryazarlığı; temel okuryazarlık, bilimsel okuryazarlık, ekonomi okuryazarlığı, teknolojik okuryazarlığı, görsel okuryazarlık, bilgi okuryazarlığı ve çok kültürlü okuryazarlık gibi yetkinlikleri kapsamaktadır[2].

Kaynakça
1. Sayın, H. (2020, Haziran). Dijital Çağın Okuryazar Bireyleri Projesi. https://www.dijitalcaginbireyleri.com/, adresinden erişildi.
2. Asrizal, A., Amran, A., Ananda, A. & Festiyed, F. (2018, Nisan). Effectiveness of Adaptive Contextual Learning Model of Integrated Science by Integrating Digital Age Literacy on grade VIII Students. In IOP Conference Series: Materials Science and Engineering, 335 (1), Bristol: IOP Publishing.

Dijital içerik, internet ortamında yer alan ses, fotoğraf, yazı, video ve benzeri tüm içerikleri kapsar. Başka bir deyişle markanın, ürünün veya kişinin mesajını kitlelere ulaştıran her türlü dijital materyallerdir. İnternet üzerinde gezilen, görülen ve duyulan her şey dijital içeriktir: siteler, blog yazıları, fotoğraflar, videolar... Bu içerikler ile istenilen mesaj, istenilen kitleye ulaştırılabilir. Bu sebeple dijital dünya üzerinde ismini duyurmak isteyen şirket ve kişiler için dijital içerik çok büyük bir önem taşır. Dijital dünyada varlığı sürdürebilmek içinse düzenli ve kaliteli içerik oluşturmak gerekir[1]. Peki dijital içerik üretimi nedir? İnternet üzerindeki dijital mecralarda var olma, farkındalık ve etki oluşturabilme dijital içerik üretimi olarak tanımlanabilir. Zira içerik olmazsa internetin hiçbir anlamı yoktur. İçerik ve internet bir bütündür. Bir konuda içerik üretirken üretilen içeriğin aşağıdaki kriterlere sahip olmasına dikkat edilmelidir:

* Bilgi veren ve düşündüren

* Paylaşan kişinin ya da kurumun mesajını yansıtan

* Net ve kesin bilgi içeren, mesajı detaylandırarak anlatan

* Hedef kitlede beğenme duygusu oluşturan

* Karar vermeyi hızlandıran

* Tüketicilerde yenilenme hissi oluşturan

* Tüketici ile aradaki bağı güçlendirecek nitelikte

* Paylaşım sahibinin dijital markalaşmasını hızlandıran[2].

Kaynakça

1. Mikdan, Ş. (2020, Mayıs). “Dijital İçerik Nedir?” 30 Temmuz 2021 tarihinde, https://www.iienstitu.com/blog/dijital-icerik-nedir adresinden erişildi.

2. “Dijital İçerik Üretimi Nedir? Neden Önemlidir?”, https://www.pavosdijital.com/hizmetlerimiz/dijital-icerik-uretimi/, [Erişim Tarihi: 31 Temmuz 2021].

Teknolojinin hızla gelişmesi, birçok değişimle birlikte sosyal yaşamın içinde, insanların davranış şekillerinde ve kurumsal hayatın işleyişinde büyük farklılıklar meydana getirmiştir. Bu farklılıklar müşterilerle kurulan ilişkileri de değiştirmektedir. Değişimler, farklı stratejileri ve pazarlama yöntemlerini de beraberinde getirmektedir. Bu yöntemlerden birisi olarak ortaya çıkan dijital pazarlama kavramı, geleneksel pazarlama yöntemlerinin aksine müşteriyle iletişimin önem kazandığı pazarlama iletişimi unsurlarını ön plana çıkarmaktadır. Dijital pazarlama, teknolojiyle birlikte pazarlama iletişiminin tüm unsurlarının eş zamanlı olarak kullanılmasıyla gerçekleştirilmektedir[1]. Dijital pazarlamanın ilk olarak 1990'ların başında ürün bilgisi sunan metin tabanlı web siteleriyle başladığı söylenmektedir[2]. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte ortaya çıkan yeni kavramlar da dijital pazarlamanın gittikçe gelişmesini sağlamaktadır. İnternet siteleriyle başlayan dijital pazarlama, günümüzde sosyal medya uygulamalarından dijital oyun platformlarına kadar pek çok farklı alanda etkisini hissettirmektedir. Herhangi bir elektronik cihaz veya internet kullanılarak yürütülen tüm pazarlama faaliyetleri, dijital pazarlamanın bir parçasıdır. Dijital pazarlama, ürünlerin/hizmetlerin pazarlanmasında ve reklam faaliyetlerinde, geleneksel yöntemlere göre önemli farklar yaratmaktadır. Ayrıca güçlü bir kurumsal imaj oluşturmak ve müşteri memnuniyetini arttırmak için kilit oyuncu rolünü güçlendirmektedir[3].

Kaynakça

1. Bulunmaz, B. (2016). Gelişen Teknolojiyle Birlikte Değişen Pazarlama Yöntemleri. Trt Akademi.

2. Bala, M. (2018). A Critical Review Of Digital Marketing. International Journal Of Management.

3. Gedik, Y. (2020). Pazarlamada Yeni Bir Pencere: Dijital Pazarlama . Journal Of Busıness In The Dıgıtal Age.

Dil, bir toplumun bilgi ve birikiminin gelecek nesillere aktarılmasında ve toplumların birbirlerinin kültürlerinden, geleneklerinden, tarihlerinden etkilenmesinde çok büyük rol oynamaktadır. Dil öğrenme becerisi aslında konuşup anlaşabilmenin kazandırdığı bir beceridir. Bir dili anlayıp konuşabilen kişinin herhangi bir dil öğrenme sorunu olmamaktadır. Aynı zamanda dil öğrenimi, insana çok farklı insanlarla anlaşabilme, etkili iletişim kurabilme ve sosyal ortamlarda kendini ifade edebilme imkânı sunmaktadır. Dil öğrenme becerisi denince akla yabancı dil öğrenmek gelse de ana dil öğrenimi ile ortak pek çok noktası bulunmaktadır. Dil öğrenme becerisi incelendiğinde bu durum çok daha iyi bir şekilde fark edilmektedir. Dil öğretimindeki temel beceriler anlama becerileri ve anlatım becerileri olmak üzere iki başlık altında incelenmektedir. Anlama becerileri okuma ve dinleme davranışlarını kapsar. İletilen mesajı, konuşmayı veya yazılı bir ifadeyi anlayabilme ile ilgilidir. Anlama becerilerinin temelinde diğerlerine ait duygu ve düşüncelerin duyularak ya da okunarak anlaşılması yer almaktadır[1]. Anlatım becerileri; kişinin karşı tarafa iletmek istediği duygu, düşünce ve mesajları sözlü veya yazılı olarak ifade etmesidir. Pek çok bilişsel beceri ile ilgili olan dil gelişimi aynı zamanda bilişsel gelişimi de etkilemektedir. Bu bilişsel beceriler; konuşma seslerini ayırt etme ve anımsama yeteneği, dili dinleyerek kuralları keşfetme yeteneği, kavramları esas örüntüleriyle birleştirme yeteneği, ses çıkarmayı sağlayan kasları kontrol etme yeteneği ve düşünceleri sözcüklere dönüştürme yeteneği olarak sıralanabilir[2].

Kaynakça

1. Gümüş, M. (2021). Türkçe Öğretimi. https://www.turkceogretimi.com/dil-oeretim-yoentemleri/dil-oeretiminde-temel-becerilere-genel-bir-bak, adresinden alındı.

2. Şener, D. D. Ankara Üniversitesi Açık Ders. https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/47672/mod_resource/content/0/D%C4%B0L%20GEL%C4%B0%C5%9E%C4%B0M%C4%B0.pdf, adresinden alındı.

ygusal zekâ kavramı ilk kez psikolog John Mayer ve Peter Salovey tarafından 1990 yılında ortaya atılmıştır. En basit haliyle duyguların akıllıca kullanımını ifade etmektedir. Mayer ve Salovey’in tanımlamış olduğu duygusal zekâ kavramı üç ana başlıkta incelenmektedir:

• Duyguları ifade etmek

• Duyguları kullanmak

• Duyguları anlamak[1].

Duygusal zekânın günlük yaşantı üzerinde de etkileri bulunmaktadır. İnsanlar yaptıkları işlerden bağımsız olarak birçok kişiyle iletişim halindedir. Duygusal zekâ; kişilerin duygularını anlama, duygularını karşı tarafa aktarma ve karşı tarafla iletişim kurma davranışlarının odak noktasında bulunmaktadır. Duygusal zekâya iki farklı yaklaşım söz konusudur. Bunlardan biri duyguları işleme yeteneğini kapsarken diğeri duygusal zekânın kişilik mizacı olduğu fikrini benimsemektedir. Bunun dışında duygusal zekâ genel hatlarıyla 5 ana faktör altında değerlendirilmektedir. Bunlar: öz yönetim, öz farkındalık, sosyal farkındalık, ilişki yönetimi ve motivasyondur[2].

Kaynakça

1. Yelkikalan, N. (2006). 21. yüzyılda girişimcinin yeni özelliği: Duygusal zekâ < http://acikerisim.lib.comu.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/COMU/979/Nazan_Yelkikalan_Makale.pdf?sequ- ence=1&isAllowed=y

2. “Duygusal Zekâ Nedir, Ne Değildir”, Kemalsayar, Web, [Erişim Tarihi: 31 Temmuz 2021].

Teknolojinin gelişmesiyle birlikte popülerlik kazanan endüstri 4.0 kavramı, eğitimde de yeni bir dönemi beraberinde getirmiştir. Eğitimde 4.0, diğer eğitim dönemlerinin aksine insan sermayesi ihtiyacını karşılamak için dijital çağın getirdiği sosyal ve ekonomik faaliyetleri de göz önünde bulundurmaktadır. Önceki eğitim dönemlerinde süreç, katılımcı ya da beceri temelli bir sistem varken eğitimde 4.0 ile birlikte insan temelli bir eğitim anlayışı oluşturulmuştur[1]. Eğitimde 4.0’ın temelleri 10 farklı başlığa ayrılmaktadır.

1. Hayat Boyu Öğrenme

2. Eğitim Her Yerde ve Her Zaman

3. Kişiselleştirilmiş Eğitim

4. Görselleştirilmiş Öğretim

5. Uygulama ve Beceri Odaklı

6. Öğrenci Koçluğu

7. Modüler ve Proje Temelli Eğitim

8. Uzaktan Eğitim

9. Harmanlanmış Öğrenme Yaklaşımı

10. Sınav Yerine Değerlendirme Eğitim 4.0 sürecini tamamlayan bireyler bilgi kazanımının yanı sıra liderlik, iş birliği, yaratıcılık, dijital okuryazarlık, etkili iletişim, duyusal zekâ, girişimcilik, global vatandaşlık, takım çalışması ve problem çözebilme kabiliyeti gibi yetkinlikleri de kazanacaktır[2].

Kaynakça

1. Öztemel, E. (2018). Eğitimde yeni yönelimlerin değerlendirilmesi ve eğitim 4.0. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 1(1), 25-30.

2. “Eğitim 4.0”, eTwinning, Web, [Erişim Tarihi: 31 Temmuz 2021].

Ekip, farklı uzmanlık alanlarına sahip bireylerin bir görevi yerine getirmek üzere bir araya gelmesiyle oluşan insan grubudur. Ekip çalışmasının en önemli özelliği ekip arkadaşlarının desteğiyle iş stresini en aza indirirken verimliliği en üst düzeye çıkarmaktır. Bireysel yetkinliklerin verilen görevlerle başa çıkamadığı yerde ekip çalışması hayat kurtarıcı rol oynamaktadır. Ekip çalışmasının çalışma süresini azalttığı da önemli bir gerçekliktir[1]. Ekip çalışmasında lider rolüne sahip bir kişinin bulunması da bu ekibin çalışmasını düzene sokacak ve ihtiyaç duyulan huzur ortamının oluşmasına öncülük edecektir. Bireyler, hayatlarının her alanında ekip çalışmasında bulunmaktadır. Bu nedenle bireylerin ekip çalışmasına uyum sağlayabilmeleri ve verilen rollerin kendilerine uygunluğunu tahlil edebilmeleri önemlidir[2].

Kaynakça

1. Becerikli, Y. (2013). Takım çalışmaları ve verimlilik ilişkisi: Karar alma süreçlerinin etkinlik kazanmasında liderin rolü. Verimlilik Dergisi, (3), 93-116. https://dergipark.org.tr/tr/pub/verimlilik/ issue/21764/233940, adresinden alındı.

2. Bulut, Z. A. (2004). Etkin Takım Oluşturma ve Yönetme. Mevzuat Dergisi, 7(77)

Eleştirel düşünme; akıl yürütme, çözümleme ve yorumlama gibi süreçlerden oluşan bir düşünme biçimidir. Eleştirel düşünmenin temelinde sorgulama ve şüphecilik olguları yer almaktadır[3]. Eleştirel düşünür kişiler deneyimleyerek elde ettikleri algılara, yazılı veya sözlü ifadelere, gözlemlere ait verileri bir araya getirmektedir. Eleştirel düşünmenin beş ana koşulu bulunmaktadır:

1) Tutarlılık: Eleştirel düşünür kişi, düşüncedeki tezatlıkları ortadan kaldırabilmelidir.

2) Birleştirme: Eleştirel düşünür kişi; düşünceyi, tüm boyutlarıyla ele alarak değerlendirebilmelidir.

3) Uygulanabilme: Eleştirel düşünür kişi, anladıklarını bir modelde uygulayabilmelidir.

4) Yeterlilik: Eleştirel düşünür kişi, deneyimlerini ve çıkarımlarını mantığa dayalı bir şekilde açıklayabilmelidir.

5) İletişim Kurma: Eleştirel düşünür kişi, düşüncelerini ve anladıklarını karşısındaki kişiye anlaşılır bir şekilde ifade edebilmelidir[4].

Kaynakça

3. “Eleştirel Düşünme Nedir? Nasıl Öğrenilir?”, Makerstürkiye, Web, https://makersturkiye.com/elestirel-dusunme-nedir-nasil-ogrenilir/, [Erişim Tarihi: 1 Ağustos 2021].

4. Gürkaynak, İ., Üstel, F., & Gülgöz, S. (2009). Eleştirel düşünme. Sabancı Üniversitesi Eğitim Reformu Girişimi.

Tabs 'yı atla

E - H

Esneklik
Etik Değer Bilinci
Etkileme ve İkna
Farkındalık
Finansal Okuryazarlık
Geri Besleme
Girişimcilik
Hesap Verebilirlik
Hız ve Uyum
Hibrit Düşünme

Esneklik; beklenmeyen durumlara uyum sağlama, düşünceler arası geçiş yapabilme becerisine ya da farklı problemlere çok yönlü stratejilerle yaklaşma kapasitesine sahip olmak anlamına gelmektedir. Ayrıca kişinin; imkanlarının farkında olabilmesi, yeni durumlara adapte olabilmesi ve bu durumlara karşı kendisini yetkin hissedebilmesi olarak da değerlendirilmektedir. Esneklik veya psikolojik esneklik, anlık oluşan taleplere uyum sağlama, yaşam taleplerini dengeleme ve davranışlara bağlanma yeteneğini ifade etmektedir. Bu özelliğin yaşama olan etkisi farklı başlıklar altında incelenebilmektedir[1]. Esneklik kabiliyetinin aile içerisinde, iş hayatında, sosyal ortamlarda farklı işlev ve etkileri olabilmektedir. Araştırmalar, ebeveyn ve çocukların aralarındaki problemlerin anne-babaların psikolojik esneklik durumlarıyla alakalı olabileceğini göstermektedir. Psikolojik esnekliğe sahip olmayan ebeveynler, ailelerinde daha fazla strese neden olmaktadırlar[2]. Benzer bir çalışma, psikolojik esnekliğin yaşla birlikte azaldığını göstermiştir. Çocuklar büyüdükçe düşünce ve alışkanlıklarında daha kararlı hale gelmektedirler ve onları değiştirme olasılığı daha düşüktür. Ayrıca otoriter ebeveynlik tarzlarının çocuklarda düşük psikolojik esnekliğe sebep olduğu düşünülmektedir. Ayrıca yapılan bir çalışma, psikolojik olarak esnek çalışanların daha iyi zihinsel sağlık ve iş performansına sahip olduğunu göstermektedir[3].

Kaynakça

1. Williams, K.E., Ciarrochi, J. & Heaven, P.C.L. Inflexible Parents, Inflexible Kids: A 6-Year Longitudinal Study of Parenting Style and the Development of Psychological Flexibility in Adolescents. J Youth Adolescence 41, 1053–1066 (2012). https://doi.org/10.1007/s10964-012-9744-0
2. Frank W. Bond & Paul E. Flaxman (2006) The Ability of Psychological Flexibility and Job Control to Predict Learning, Job Performance, and Mental Health, Journal of Organizational Behavior Management, 26:1-2, 113-130, DOI: 10.1300/J075v26n01_05
3. Moyer, D.N., Sandoz, E.K. The Role of Psychological Flexibility in the Relationship Between Parent and Adolescent Distress. J Child Fam Stud 24, 1406–1418 (2015). https://doi.org/10.1007/s10826- 014-9947-y

Etik, ahlak bilimi olarak bilinmektedir. Doğru ile yanlışı, haklı ile haksızı, iyi ile kötüyü, adil ile adil olmayanı ayırt etmek ve bu ayrımda baz alınacak noktalar olarak değerlendirilmektedir. Türkçe’de etik sözcüğü, ahlak sözcüğü ile eş anlamlı olarak da kullanılmaktadır. Ahlak; toplum içerisindeki kişilerin benimsedikleri ve toplum tarafından uyulması beklenilen davranış ve ilkeler bütünüdür[4]. Etik ve ahlaki değerler genellikle kanunlarda, yönergelerde ve yönetmeliklerde yazılı olmayan kuralları içerirler. Genellikle toplumsal hayatın getirdiği tarihsel tecrübelerden oluşmuşlardır. Başlıca etik davranışlar: önceliği insana vermek, güvenilir olmak, şeffaf olmak, sorumluluk sahibi olmak, tutarlı olmak, adil olmak, toplumun çıkarlarını kendi çıkarlarının önünde tutmak, tarafsız olmak, hesap verebilir olmak, şeffaflık, açıklık ve dürüstlüktür[5].

Kaynakça
4. “Etik Değerler”, Karadeniz Teknik Üniversitesi, https://www.ktu.edu.tr/dosyalar/13_00_00_719a6.pdf
5. Furman, G.C. (2004), "The ethic of community", Journal of Educational Administration, Vol. 42 No. 2, pp. 215-235. https://doi.org/10.1108/09578230410525612

İkna, bireylerin iletişimin gücünü stratejik boyutta kullanarak karşı tarafı kendi görüşlerine dahil etme becerisidir. Kişiler; sosyal ilişkiler, akademik hayat, ticari iletişimler başta olmak üzere günlük hayatın hemen her anında ikna kabiliyetlerini kullanarak karşısındaki bireyi etkilemeye çalışmaktadır[1].

• İkna sürecinde dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır. Örneğin; bir fikir savunuluyorsa diğer fikirlerden bu fikri ayıran noktanın ne olduğu net bir şekilde anlatılmalıdır. İkna kabiliyeti güçlü kişiler, dinleyiciyle empati kurarak muhataplarının neye ihtiyacı olduğu, bunu ne zaman ve nasıl istediği gibi soruların cevaplarından hareketle başarılı bir ikna stratejisi kurabilmektedirler. Ayrıca diyaloğu yönlendiren kişi iletişimin genel sürecini de yönlendirmektedir. Böylece fikirleri daha rahat ve etkili bir şekilde ifade etme fırsatı yaratılmakta ve insanları etkileme ihtimali artmaktadır.
• Tüm ikna süreci içerisinde en etkili faaliyet konuşmaktır. Konuşmaktan asla çekinilmemelidir. İnsanlar karşılarında konuşabilecekleri birisi olduğunda daha rahat hissetmektedirler.
• Karmaşık konuları dinlerken insanların dikkatleri dağılabilmektedir. Hedef kişilerin, ilgisini çekecek sıra dışı hikayeler ve örnekler ile dağılan dikkatler toplanabilmektedir. İkna sürecinde her ne olursa olsun dürüst olmak gerekmektedir. Çünkü bir kez yalan ortaya çıktığında insanların muhataplarına olan güveni gitmektedir. Bu durum da insanları ikna etmenin daha da zorlaşması demektir[2].

Kaynakça
1. Taşçı, D., & Eroğlu, E. (2007). Yöneticilerin Kişilik Özellikleri ile Kullandıkları İkna ve Etkileme Taktiklerinin Kullanım Sıklığı Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (17), 533-546.
2. Kurudayıoğlu, M., & Yılmaz, E. (2014). How are we persuaded? Persuasive text and structure/Nasıl ikna ediliyoruz? İkna edici metin ve yapısı. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 10(1), 75-102.

Farkındalık, bireylerin sağlıklı gelişimi için gerekli olan sosyal iletişimin temel unsurlarındandır. Psikolojide farkındalık, kişinin ne düşündüğünün ve ne hissettiğinin bilincinde olması olarak tanımlanmaktadır. Farkında olma durumu basit olarak 3 basamakta incelenebilir[1]. Farkındalık durumu; temel farkındalık, kendilik farkındalığı ve bilinçli farkındalık olarak üç seviye bağlamında açıklanmaktadır. İlk olarak temel farkındalık seviyesi, canlıların yaşamını devam ettirebilmesi ve kendilerini dış faktörlerden koruyabilmesi için gerekli olan farkındalık seviyesidir. Bireyin kendisini algılama, fark etme becerisi ise kendilik farkındalığıdır[2]. Son olarak ise bilinçli farkında olma durumudur. Bu farkındalık, önyargılardan uzak bir şekilde meydana gelen olayları bilinçli olarak fark etmeyi ifade etmektedir[3]. Farkındalığın birçok alanda fayda sağladığı araştırmalar ile de desteklenmektedir. Örneğin stres yönetiminde farkındalık araştırmaları ilk kez 1979 yılında Massachusetts Üniversitesi Tıp Merkezinde Dr. Jon Kabat-Zinn tarafından gerçekleştirilmiştir ve etkisi tıp, psikoloji, eğitim alanlarında yayılmaya devam etmektedir[4].

Kaynakça

1. Aktepe, İ. ve Tolan, Ö. (2020). Bilinçli Farkındalık: Güncel Bir Gözden Geçirme. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 12 (4) , 534-561 . DOI: 10.18863/pgy.692250

2. Mithen, S. (1994). From Domain Specific to Generalized Intelligence: A Cognitive Interpretation of the Middle/Upper Palaeolithic Transition. C. Renfrew, E.B.W. Zubrow (Ed.), The Ancient Mind: Elements of Cognitive Archaeology içinde (ss. 29-39). Cambridge: Cambridge University Press.

3. Dymond S. ve Barnes D. (1997). Behavior-Analytic Approaches to Self-Awareness. Psychological Record, 47(2), 181-200.

4. Kabat-Zinn, J. (2005). Coming to Our Senses: Healing Ourselves and The World Through Mindfulness. New York: Hyperion.

Finansal okuryazarlık; finansal ürünler ya da finansal risk ve alternatifler konusunda finansal tüketici ve yatırımcıların bilgi düzeylerini arttırarak finansal refahı sağlamayı hedefler. Bir diğer deyişle bireylerin finansal durumları anlama, analiz etme, yönetme ve iletişim kurma becerileri olarak da tanımlanabilir[1]. Yapılan çalışmalar finansal okuryazarlığın artmasının sebeplerini şu şekilde özetlemektedir;

• Teknolojinin sürekli olarak gelişmesi ve yenilenmesi

• Hatalı finansal kararların zarar ve yıkımlarının farkına varılması

• Finansal okuryazarlığın eksikliğinden kaynaklanan engellenemeyen dolandırıcılık

• Demografik sistemde meydana gelen değişimler

• Karmaşık finansal araçlar[2].

Finansal okuryazarlık eğitimini ilkokul seviyelerinde vermeye başlamak, bu alandaki ihtiyacı gideren yöntemlerden biri olacaktır. Toplumun bilinçlenmesi için, toplumun yapı taşını oluşturan aile kurumlarından başlanmalıdır[3].

Kaynakça

1. Dağdelen, T. (2017). Finansal Okuryazarlık Düzeyinin Belirlenmesi ve Aydın İlindeki Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Üzerine Bir Uygulama. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Muhasebe- Finansman Programı Bitirme Tezi. Aydın, Türkiye.

2. Salman, Ü., & Esmeray, A. (2020). Finansal Okuryazarlık: Muhasebe ve Finansman Eğitimi Alan Öğrencilere Yönelik Bir. İşletme Araştırmaları Dergisi.

3. Bozkurt, E., Toktaş, Y., & Altiner, A. (2019). Türkiye’de Tasarruf ve Finansal Okuryazarlık Üzerine Bir Araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi.

Geri besleme veya geri bildirim, bir sürecin basamaklarındaki bir değişimin önceki basamağa etki etmesi ve neden-sonuç ilişkisi içerisinde bir döngü oluşturmasına denir. Burada süreç biyolojik, fiziksel, toplumsal, ekonomik veya tamamen soyut olabilir[1]. 400 kişilik bir öğrenci grubunda yapılan araştırmaya göre; geri bildirimler, yüksek başarılı çocuklara zarar vermeden, düşük başarılı çocuklar için matematikte motivasyonu, çabayı ve performansı önemli ölçüde artırdığını göstermiştir. Düşük başarılı çocuklar arasında daha fazla puan alan ve sıralamada yükselenler, motivasyon ve matematik performansı olarak önemli ölçüde gelişmiştir. Deney amaçlı yapılan bir çalışmada, geri bildirimlere yanıt olarak önemli cinsiyet farklılıkları belgelenmiş ve motivasyon ile öğrenmedeki gelişmelerin kadınlarda çok daha güçlü olduğu gözlemlenmiştir. Bu tarz geribildirimleri dikkate almanın özellikle eğitim ortamlarında eşitsizlikleri potansiyel olarak azaltabileceği düşünülmektedir. İsveç’te anaokullarının temizliği konusunda yapılan bir saha deneyinde verilen geri bildirimler sonucunda; kötü bir temizlik hakkında bilgilendirilen anaokullarının, geri bildirim almayan benzer anaokullarına göre daha fazla geliştiği görülmüştür[2].

Kaynakça

1. Gülmüş, B. (2020). Geri Bildirim (Feedback) Nedir? Ne Demek? UniKesfet.com: https://www.unikesfet.com/geri-bildirim-nedir, adresinden alındı.

2. Konakçı, B. (2020, Haziran). Feedback Nedir? İş Dünyasında Geri Bildirimin Önemi. İstanbul İşletme Enstitüsü: https://www.iienstitu.com/blog/feedback-nedir-is-dunyasinda-geri-bildirimin-o-nemi, adresinden alındı.

Girişimcilik, ticari mal veya hizmet üretimi için üretimden pazarlamaya dek süreç içerisinde gerekli tüm faktörlerin bir araya getirilerek maddi bir kazanç elde edilmesi amacıyla bir organizasyon oluşturulmasıdır. Gerekli zaman ve çabanın sarf edilmesiyle finansal, psikolojik ve sosyal riskler alınarak maddi kazanç ve kişisel tatmin elde edilen farklı eylemler ortaya konulmaktadır[1]. Girişim, insan ve malzemeden oluşan kişi veya emtia topluluğu şeklindeki örgütlere denmektedir. Girişimler hukuki niteliklerinden kaynaklı olarak genellikle bir işletme veya şirket olarak yapılanmaktadır. Ancak girişim kavramı durgun bir işletmeden ziyade yeniliğe açık, değişen şartlara uyum sağlama kabiliyetine sahip ve belirli bir seviyede risk almış olan bir oluşumu anlatmaktadır[2]. Girişimci, üretim faktörlerini sistemli ve bilinçli bir şekilde bir araya getiren ve bu süreçte ortaya çıkabilecek zararı da göze alan kişidir. Girişimci genelde sorumluluk sahibi olan, risk alan, başarma konusunda istekli, fırsatları sezebilen, değişiklikleri kavrayabilen ve şartlara uyum sağlayabilen kişilere denmektedir[3].

Kaynakça

1. Eroğlu, S., Deveci, H., & Bayır, Ö. G. (2020). Ortaokul öğrencilerine yönelik girişimcilik ölçeği’nin geliştirilmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 9(4), 1204-1224.

2. Küçükaltan, D. (2009). Genel bir yaklaşımla girişimcilik.

3. Yalçıntaş, M. (2010). Çağımızda girişimcilik. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 5(1).

Hesap verme sorumluluğu, bir kişi veya kurumun yaptıklarından dolayı belirli bir yönetime açıklamada bulunması olarak tanımlanabilmektedir. Merkezi otorite, eğitim sistemlerinin hesap verebilirliğinde eğitim performansını gözlemleyen ve denetleyen birçok kanaldan biri olmakla birlikte esas denetleme ve değerlendirme unsurları ebeveynler ve o bölgede yaşayan insanlar olup eğitimci davranışını etkileme gücüne sahip oldukları açıktır. Bu doğrultuda gerçekleştirilecek olan her türlü faaliyet doğrudan ya da dolaylı olarak öğrencilere daha iyi fırsatlar sunacaktır. Çağımızın hızlı değişen koşullarında, gelişmiş yönetimlerin ve gelişmiş yöneten-yönetici ilişkilerinin bir işareti olan hesap verebilirlik, her geçen gün daha fazla önem kazanmaktadır. Kamuoyu özellikle çocukların öğrenimden aldıkları verim noktasında eğitim sisteminin kendilerine karşı her alanda hesap verebilir olmasını beklemektedir[1]. Hesap verebilirlik katılımcılıkla ilişkilendirildiğinde ise eğitim sisteminde katılımcılık ve hesap verebilirliğin oluşturulmasıyla eğitim bakanlıkları vatandaşların geri bildirimlerine daha çabuk cevap verebilecek ve o doğrultuda değişiklikler yapabileceklerdir.

Kaynakça

1. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2017 Sosyal Ve Beşeri Bilimler Dergisi Cilt 1, Sayı 1, 2009.

Çocuk organizmasının en önemli özelliklerinden birisi sürekli büyüme ve gelişim süreci içerisinde olmasıdır. İnsanların gelişimi henüz anne karnındayken başlar. Dünyaya geldiğinde de bu gelişim hızlanarak devam eder. Önceleri refleks olan bu hareketlerin bazıları zamanla organların bilinçli olarak kullanılması ile motor becerilere dönüşür. Tek ayak üzerinde sekmek ya da kâğıt kesmek, organların bilinçli kullanımı ile yapılan eylemlerdir ve “psikomotor gelişim” içinde değerlendirilirler. Psikomotor gelişim, motor becerilerin kontrol altına alınması sürecidir. Bu davranışlar; duyu organları, zihin ve kasların birlikte çalışmasını kapsamaktadır ve “psikomotor gelişim” bir anlamda bu davranışların kontrol altına alınması sürecidir. Psikomotor gelişimi destekleyen alt başlıklardan biri de tepki hızı ve dengesel uyumdur. Denge, belli bir faaliyeti veya duruşu sürdürebilme becerisi olarak tanımlanabilir ("Çocuklarda Motor Beceri Gelişimi - My GYM Türkiye", n.d.). Başlıca önemli denge biçimleri, oturmak ve ayakta durabilmektir. Çocukların motor becerilerinde denge, daima önemli bir güdü olacaktır. Çocuklar vücudun bütününü, vücudun ağırlık merkezine göre etkili bir şekilde kullanmayı öğrenecektir. Denge; yürüme, atlama ve koşma gibi becerilerde de önemli bir etkendir. Çocuk büyüdükçe dengesinin gelişimi ile birlikte iki tekerlekli araçlar, paten, kaykay gibi araçları kullanma yetisine sahip olabilecektir. Yapılan araştırmalara göre çocuklar denge becerisini iki yaşından itibaren kazanmaya başlamaktadır. Hız ise “harekete hazır olma” şeklinde ifade edilebilen, vücudun dışarıdan aldığı uyarıcılara karşı tepki göstermeye hazır olması durumudur. Vücudun etkilere karşı tepki göstermeye hazır olması gerekir; hız bir etki-tepki sürecidir. Sürekli değişen ve gelişen günümüz dünyasına adapte olmak için hız ve uyum birlikteliğini yakalayarak 21. yüzyılda bu yetkinliğin kazanılması oldukça önemlidir[1].

Kaynakça

1 Çocuklarda Motor Beceri Gelişimi-My GYM Türkiye. (2021). http://www.mygym.com.tr/cocuklarda-motor-beceri-gelisimi/, [Erişim Tarihi: 6 Ağustos 2021].

Hibrit düşünce, farklılıkları bir araya getirip sinerji yaratmaktır. Kelime anlamı melez olan ve zıt iki fikrin tam olarak ortasını bulan bir düşünce biçimidir. Bu düşünceler birlikteyken tek başına olduğundan daha iyi ve faydalıdır. İnsan beyni doğası gereği hibrit düşünmeye yatkındır. Hibrit düşünme yenilikçilik, yaratıcılık ve empati kurmayı gerektirir. Fark edilmese de hayatın her alanında hibrit düşünme yer almaktadır. Örneğin bir deniz kızı, insan ve balık melezi; sentorlar ise at ve insan melezi olarak karşımıza çıkmaktadır. Ayrıca at ve melek melezi olan pegasuslar ve bir yarısı insan diğer yarısı yılan olan Şahmeran da örnekler arasındadır[1]. Hibrit düşünce örneklerini sadece efsanelerdeki figürlerle sınırlandırmak yanlış olacaktır. Günümüzde hibrit düşünceye örnek olarak biyomimetik araçlar görülebilir. Biyomimetik, hayat anlamına gelen “biyo” ve taklit etme anlamına gelen “mimetik” kelimelerinden oluşmuştur. Doğada bulunan varlıkların yapısını, işleyişini ve oluşum şekillerini inceleyen bir bilim dalıdır. Bu bilim dalı sayesinde ortaya doğadan ilham alınarak oluşturulmuş araçlar ve yapılar ortaya çıkar. Sadece hibrit araçlar değil, birçok şeyin tek bir alanda bulunabildiği alışveriş merkezleri, birçok işin ve işlemin yapılabildiği akıllı telefonlar ve filmlerde birden fazla duygunun izleyiciye aşılanması da hibrit düşünceye girer[2].

Kaynakça

1. Genç, M. (2013). Doğa, Sanat ve Biyomimetik Bilim. http://www.openaccess.hacettepe.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/11655/2373/332ed637-da45-40ee-89c2-5c2ef92cc379.pdf?sequ- ence=1, adresinden alındı.

2. Doğadan İlham Alan Tasarım Stratejisi: “Biyomimikri” Nedir?. (2019). [Blog]. https://blog.burotime.com/dogadan-ilham-alan-tasarim-stratejisi-biyomimikri-nedir/, adresinden alındı.

Tabs 'yı atla

İ - K

İletişim
İnovatif Düşünme
İnisiyatif Alabilme
İş Araçları Kullanımı
İş Birliği
Kendini Yönetme
Kişisel SWOT/Kurumsal SWOT
Kod Okuryazarlığı/ Kodlama Bilmek
Konsantrasyon ve Dikkat Süresi
Kritik (Eleştirel) Düşünme

İletişim insanların duygu ve düşüncelerini birbirlerine aktarmak amacıyla gerçekleştirdikleri her türlü faaliyetin genel ismidir. Konuşma, mimik, el işareti ve yazı başta olmak üzere çeşitli işaret ve kodlamalar başlıca iletişim yöntemleridir. İletişim, tüm canlıların zorunlu bir ihtiyacıdır ve şekil değiştirerek, gelişerek geçmişten günümüze ulaşmıştır. Etkili bir iletişim sağlıklı ilişkiler için gereklidir. İlişkilerin ötesinde iletişimin yapısı, insan ırkının düşünce biçimini oluşturur. İnsanlığın ilk dönemlerinde iletişim sadece ses ile sağlanmaktaydı. Bu nedenle ses çıkarmak, haberleşmenin ve iletişimin ilk adımı olarak kabul edilmektedir. İnsanların ilk başlarda çıkardıkları sesler doğayı ve daha çok hayvanları taklit eden yansıma seslerdir. Zaman içerisinde belirli sesler nesneleri, duyguları ve düşünceleri ifade etmek amacıyla kullanılmaya başlanmış ve bu gelişim dillerin ortaya çıkma sürecini başlatmıştır. Taş Devri’nde ateşin keşfedilmesiyle birlikte dumanın haberleşme aracı olarak kullanılması iletişimin ilk gelişim basamağı kabul edilmektedir[1].

Kaynakça

1. Aydoğan, D. (2013). İletişim ve Tarih. Y. Aktaş ve K. Kılıç (Editörler). Bir Bakışta İletişim. Edirne: Paradigma Akademi Yayınları, 83-124. < https://www.researchgate.net/publication/328957104_ ILETISIM_VE_TARIH >

Girişimcilik kavramı Fransızca “entrependre” kelimesinden gelir ve bunun Türkçe karşılığı “üstlenmek”tir. Yaptıkları işte başarılı olan girişimciler işlerini büyüterek başka insanlara iş imkânı sağlayabilmektedir. Son yıllarda çalışma şartlarının ağırlığı ve kazançtan kar elde edilememesi gibi durumlar birçok kişiyi girişimciliğe itmektedir. Günümüzde girişimciliğin en büyük destekçisi teknoloji ve dijital platformlardır. İnsanlara yepyeni bir dünya sunan teknoloji, dijital girişimcilik adına da birçok imkân sağlamaktadır[1]. Girişimci, sektördeki imkanları seçebilen ve kafasındaki fikir doğrultusunda harekete geçip risk alabilen kişidir. Harekete geçilmediği sürece hiçbir fikir girişime dönüşememektedir. Bir girişimcinin öne çıkan özellikleri yaratıcılık, ileri görüşlülük, özgüven, disiplin, cesaret, azim ve iletişim becerileri olarak kabul edilmektedir. Bu özelliklere sahip girişimcilerin başarılı olacağı düşünülmektedir[2]. Girişimci, girişimini farklı şekillerde gerçekleştirebilmektedir. Girişimcinin tercih edeceği girişim türleri ticari girişimcilik, iş girişimciliği, sanal girişimcilik ve sosyal girişimcilik olarak dört ana başlığa ayrılmaktadır[3].

Kaynakça
1. Aytaç, Ö. (2006). Girişimcilik: Sosyo-kültürel bir perspektif. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (15). < https://dergipark.org.tr/en/pub/dpusbe/issue/4757/65345 >
2. Küçükaltan, D. (2009). Genel bir yaklaşımla girişimcilik. < http://acikerisim.lib.comu.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/COMU/928/Derman_Kucukaltan_Makale.pdf?sequence=1 >
3. Balli, A. (2017). Girişimcilik ve girişimci tipolojileri. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl, 4, 143-166. < https://www.researchgate.net/profile/Abdullah-Balli/publication/328842047_GIRISIMCILIK_VE_GIRISIMCI_TIPOLOJILERI/links/5be5fe204585150b2bab7d63/GIRISIMCILIK-VE-GIRISIMCI-TIPOLOJILERI.p

Sorumluluk, kişinin üzerine düşen görevleri zamanında ve olması gerektiği gibi yerine getirme davranışı olarak açıklanmaktadır. “Sorumluluk sahibi”, yapması gereken işleri zamanında ve en doğru şekilde yapabilmek amacıyla harekete geçebilen kişilere denmektedir[4]. Bu süreç bir kararla sonuçlanmaktadır. Bireyler seçenekleri mantıken analiz etmektedir. Değerlendirilen seçenekler arasından en uygun olan durum, karar olarak sonuçlanmaktadır. İnisiyatif bir şeyi öncelikli kılmaktır. Bir işi ilk olarak yapmak, karar verebilme yeteneği, öncelik ve karar üstünlüğü olarak da değerlendirilebilir[5].

Kaynakça
4. Özen, Y. (2015). Sorumluluk eğitimi. Ankara: Vize Yayıncılık.
5. Akın, U. (2012). Örgüt ve yönetimde inisiyatif alma. Pegem Akademi.

İş araçları, zamandan ve mekândan bağımsız olarak öğrenme ve içerik tasarlama ortamları sunan platformlar şeklinde tanımlanmaktadır. İnternet teknolojilerindeki hızlı gelişmeler ve pandemiyle birlikte iş araçlarının kullanımı artmıştır. İş araçları, bilgi paylaşımı ve çalışma ortamlarındaki kısıtlamalardan sıyrılarak her ortamda kişilere görevlerini yerine getirme imkânı sunmaktadır[1]. İş araçları; verileri görselleştirme ve anlamlandırma, yapılacak işleri planlama, takibini ve organizasyonunu sağlama, belge ve dosyaları yedekleme, senkronizasyon gibi imkanlardan faydalanmaya olanak sağlamaktadır[2]. Kişinin iş hayatında ve günlük yaşantısında sıklıkla kullandığı iş araçları; Office programları, Trello, Google Drive gibi hizmetlerdir. 21. yüzyıl donanımlarına sahip kişilerin mesleki ve sosyal hayatın her alanında yer edinmiş olan bu araçları kullanmayı bilmeleri beklenmektedir[3].

Kaynakça

1. Çelik, T. (2020). Web 2.0 araçları kullanımı yetkinliği ölçeği geliştirme çalışması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1-30.

2. Chiou, Y., 2011. “Perceived usefulness, perceived ease of use, computer attitude, and using experience of Web 2.0 applications as predictors of intent to use Web 2.0 by preservice teachers for teaching”, Unpublished Doctoral Dissertation, Ohio University, Ohio.

3. Geçgel, H., Kana, F. & Eren, D. (2020). Türkçe Eğitiminde Dijital Yetkinlik Kavramının Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(3), 886-904.

İnsan doğası gereği sürekli iletişim halinde bulunmaktadır. İletişim de iş birliği ihtiyacını meydana getirmiştir. İş birliği, ortak amaçları güden kişiler veya kurumlar arasında gerçekleştirilen ortaklık olarak tanımlanmaktadır. Amaç; kişiler veya kurumlar arası bilgi paylaşımını sağlamak ve bir işi daha kısa sürede daha ucuza mâl etmektir[4]. İş birliği; kişinin sosyal, kültürel, maddi ve manevi yaşantısında önemli bir yere sahiptir. Ortak amaçları olan kişilerin birlikte gerçekleştirmiş oldukları her eylem iş birliği kapsamındadır. Bunun yanı sıra iş birliği kavramı kurumlar için de büyük önem arz etmektedir. Örneğin, küçük işletmeler işlerini büyütmek, daha büyük kazançlar elde edebilmek ve daha geniş kitlelere hitap edebilmek için diğer işletmeler ile iş birliği içine girmektedirler. Bu ortak eylem küçük işletmelerin büyük işletmeler karşısındaki konumlarını güçlendirmektedir[5].

Kaynakça

4. Tuomela, R. (1993). What is cooperation?. Erkenntnis, 38(1), 87-101. https://doi.org/10.1007/BF01129023

5. Deutsch, M. (2011). Cooperation and competition. In Conflict, interdependence, and justice (pp. 23-40). Springer, New York, NY. https://doi.org/10.1007/978-1-4419-9994-8_2

Kendini yönetme, kişinin davranışlarını sürdürmek ya da olan davranışını değiştirmek için verdiği tepki olarak tanımlanmaktadır. Ayrıca kişinin bağımsız kararlar alabilmesini, kendi yaşantısı üzerinde söz sahibi olmasını, toplumda başarılı bir rol üstlenmesini kapsayan becerilerin toplamı olarak ifade edilmektedir. Bu özelliklere sahip olan kişilerin stres yönetimi ve kendini motive etme becerileri oldukça gelişmiştir. Özyönetim bilincine sahip kişi hedeflere öncelik vererek yapılması gerekenler konusunda doğru kararlar vermekte ve gerekli eylemleri doğru bir şekilde gerçekleştirmektedir. Özyönetim, 4 farklı beceriden beslenmektedir: fiziksel, zihinsel, sosyal ve ruhsal[1]. Pandemi ile birlikte çevrim içi çalışma ortamlarının yaygınlığı artmaktadır. Yüksek kaliteli işler çıkarabilmek için dikkat dağıtıcı unsurları ve zaman kaybını en aza indirgeyen kişilere ihtiyaç duyulacağı öngörülmektedir. Bu nedenle, kendini yönetme becerisi 21. yy. yetkinlikleri arasında yer almaktadır[2].

Kaynakça

1. Aykut, Ç. (2013). Kendini İzleme Stratejisi: Uygulama İçin 10 Adım. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 14 (02), 55-65. https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000184

2. Gomez, S. J. (2017). Self-management skills of management graduates. International Journal of Research in Management & Business Studies, 4(3), 40-44.

SWOT analizi; insanların, projelerin, ticari girişimlerin ve kuruluşların güçlü ve zayıf yanlarını tespit etmenin yanı sıra iç veya dış çevreden kaynaklanan fırsat ve tehlikeleri tespit etmek için kullanılan stratejik bir yöntemdir[1]. Bu güçlü ve zayıf yönler doğru değerlendirildiğinde kişisel ve ticari başarı olasılığı yükselir. Bu durumlarda yeni taktikler oluşturmak için SWOT analizi kullanılabilir[2]. Kurumsal yönetim, kurumsal etik, şeffaflık, hesap verebilirlik, sorumluluk, verimlilik, eşitlik, hukukun üstünlüğü, kontrol, denetim ve risk yönetimi ilkelerine dayalı olarak kurumların etik yönetimidir. Başarılı bir kurumsal yönetime sahip kurumlar, toplumun sosyal ve ekonomik alanlarında pek çok fayda sağlamaktadır. Kurumsal yönetimi başarılı bir şekilde kullanmak için kurumun güçlü yönlerini ve sınırlarını belirlemek kritik öneme sahiptir. Kurumsal SWOT analizi bu bağlamda kritik bir bileşendir[3].

Kaynakça

1. Özan, M, Polat, H, Gündüzalp, S, Yaraş, Z. (2015). Eğitim Kurumlarında SWOT Analizi. Turkish Journal of Educational Studies, 2 (1), 1-28. https://dergipark.org.tr/en/pub/turkjes/issue/34173/377841, adresinden alındı.

2. SWOT Analizi Nedir?. (2021). https://www.startupnedir.com/swot-analizi-nedir/, [Erişim Tarihi: 11 Ağustos 2021].

3. Kurumsal Yönetim Nedir? - Albert Solino Danışmanlık. (2021). https://www.albertsolino.com/kurumsal-yonetim/kurumsal-yonetim-nedir/, [Erişim Tarihi: 11 Ağustos 2021].

Kodlama bir bilgisayar dili kullanarak yazılım, uygulama ve web sitesi oluşturma amacıyla kullanılan bir terimdir[4]. Kodlama ile çocuklar problemlere farklı yönleriyle bakıp çözümler üretebilme, sistemli ve yaratıcı düşünebilme ve pratik çözüm önerileri sunabilme becerilerini kazanmaktadırlar[5].

Kaynakça

4. Aytekin, A, Sönmez Çakır, F, Yücel, Y, Kulaözü, İ. (2018). Geleceğe Yön Veren Kodlama Bilimi ve Kodlama Öğrenmede Kullanılabilecek Bazı Yöntemler. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 5 (5), 24-41

5. Akarsu, Y. E-Dergi - Kodlama: Yeni Okuryazarlık. https://panorama.khas.edu.tr/edergi-yazi-543#PDF/1, [Erişim Tarihi: 11 Ağustos 2021].

Dikkat, kısaca algıda seçicilik olarak tanımlanmaktadır. Dikkatli kişi, eş zamanlı olarak beliren birkaç düşünce veya fikirden birini tamamen anlamakta ve yorumlayabilmektedir. Konsantrasyon, odaklanma ve açık bilinç, dikkatin temel gereklilikleri olarak ifade edilmektedir. Kişilerin dikkat kabiliyeti “dikkat süresi” kavramı ile ölçülmektedir. Dikkat süresi, kişinin odağı bozulmadan bir iş üzerinde odaklandığı süre toplamıdır. Kişi dikkat süresi boyunca belirlenen görevi veya faaliyeti sürekli olarak devam ettirmektedir. Dikkat süresi; yaşa, cinsiyete ve aktivite türüne göre değişim gösterebilmektedir. Bunun yanı sıra genetik, psikolojik, çevresel etkenler dikkat süresini olumsuz etkileyebilmektedir[1]. Dikkat kabiliyeti bazı uygulamalar ile geliştirilebilmektedir. Bu uygulamalar: Dikkat eğitim programları, psikolojik destek ve ilaçlar gibi çevresel destek sistemleridir. Araştırmalar bu uygulamaların olumlu sonuçlar verdiğini desteklemektedir[2].

Kaynakça

1. Uskan, C. (2011). Dikkat eksikliği bozukluğu olan 8-10 yaşındaki çocukların dikkat becerilerini geliştirmeye dayalı bir programın etkililiğinin sınanması (Master's thesis, Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü). https://hdl.handle.net/20.500.12415/456

2. Sürücü, A., & Kula, E. (2016). Dikkat becerisinin geliştirilmesi. Eğitim ve Psikolojiden Yansımalar, 143.

Eleştirel düşünme, akıl yürüterek analiz etme ve değerlendirme gibi zihinsel süreçlerden oluşmaktadır. Eleştirel düşünür olaylara ve durumlara şüpheci yaklaşmakta ve koşulları sorgulamaktadır. Eleştiri yalnızca olumsuz, yıkıcı değerlendirmelerden oluşmamakla birlikte olaylara çok yönlü bir bakış açısı ile yaklaşmayı, olayları farklı açılardan irdelemeyi amaçlamaktadır. Eleştirel düşünme, akılcı bir düşünme tarzı olarak kabul edilmektedir. Kritik yapmak, eleştirel düşünmenin en önemli olguları arasında yer almaktadır. Eleştirel düşünür taraflı, yargılı ve inatçı davranışlardan kaçınmaktadır. Tarafsızlığı koruyarak objektif bir yaklaşım benimsemektedir. Eleştirel düşünme kişinin hayatının her evresinde faydalandığı bir yeti olarak kabul edilmektedir. Bu yönüyle kişi eleştirel düşünme becerisinde sürekli bir gelişim kaydedebilmektedir[3].

Kaynakça

3. Şenşekerci, E, Bilgin, A. (2008). Eleştirel Düşünme ve Öğretimi. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (14), 15-43. https://dergipark.org.tr/en/pub/sosbilder/ issue/23093/246714 , adresinden alındı.

Tabs 'yı atla

K - P

Kriz Yönetimi
Kültürler Arası Farkındalık
Liderlik ve Sorumluluk Alma
Medya Okuryazarlığı
Medya ve Teknoloji Yetkinlikleri
Ofis Programları Kullanımı
Oyunculuk (E-spor)
Öngörü
Planlama
Problem Çözme

Kriz yönetimi, kriz oluşturan olayların önlenmesini ve ortadan kaldırılmasını, bu sürecin en az zararla atlatılmasını amaçlayan girişimlerin yönlendirilmesi olarak tanımlanmaktadır. Kriz yönetimi, taktiksel zekâsı gelişmiş iyi liderler ile sağlanmaktadır. Ancak ekipsiz bir kriz yönetimi düşünülememektedir. Kriz yönetimi dört aşamadan oluşmaktadır:

1) Önleme: Oluşabilecek riskleri azaltmaya yönelik çalışmaları kapsamaktadır.
2) Hazırlıklı Olma: Risklerin oluşturacağı her tür kriz durumuna yönelik planlamaların yapılmasıdır.
3) Müdahale: Kriz durumunda yapılan planlamaların gerektirdiği çalışmaların gerçekleştirilmesidir.
4) İyileşme: Kriz sonrasında ortamı eski haline getirecek önlemlerin alınmasıdır[1].

Kaynakça
1. Arslan, A. (2009). Kriz yönetiminde liderlik. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, 18, 179-190. https://ssrn.com/abstract=1712878

Kültür, insana dair tüm unsurları içine alan toplumsal bir kavram olarak kabul edilmektedir. Bireylere, aynı değerlerin kabul gördüğü bir yaşam alanı sunmaktadır. Kültürel farkındalık, kişilerin farklı kültüre sahip kişilerle karşılaştığında aralarındaki kültürel farklılıkları görebilmesi ve anlayabilmesi yetkinliğidir [1]. Teknolojinin ilerlemesi ve insanların birbirlerine daha kolay ulaşabilmesiyle birlikte yerel ve uluslararası kültürler ortak paydada bir araya gelebilmektedir. McLuhan bu durumu “Küresel Köy” kavramını öne sürerek irdelemiştir. Kişilerin farklı kültürlere açık olması, farklı kültürleri kabul etmesi hem sosyal açıdan hem de ekonomik açıdan kişiyi başarıya ulaştırmaktadır. Bu farkındalığa sahip bireyler, farklılıkları kişiselleştirmeden değerlendirebilmektedir. Böylece pek çok sorunun ve anlaşmazlığın üstesinden gelinebilmektedir [2].

Kaynakça
1. Eğinli, A. T. (2011). Kültürlerarası Yeterliliğin Kazanılmasında Kültürel Farklılık Eğitimlerinin Önemi. Öneri Dergisi, 9(35), 215-227.
2. Eğinli, A. T., & Yalçın, M. (2016). Kültürlerarası Yeterliliğin Gelişmesi ve Kültürlerarası Uyum. Global Media Journal TR Edition, 7(13), 6-27.

Lider, mevcut görevlerini zekâ ve uzmanlıkla birleştirerek çevreyi, koşulları ve insanları yönetebilen ve aynı zamanda çevreye fayda sağlayan kişidir. Bir liderin en kritik özelliği hesap verebilirliktir. Lider, gücünü kontrol etme yeteneğine dayalı olarak çevresi üzerinde bir etkiye sahiptir. Liderler aynı zamanda zor seçimler yapabilen kişilerdir[1]. Sorumluluk kişinin kendine ve başkalarına ait yükümlülüklerini bilmesi ve yerine getirmesine denir. Sorumluluk alan kişi bu yükümlülüğü neden aldığını bilmeli ve bunu en iyi şekilde yerine getirmelidir. Sorumluluk sahibi kişiler sorumluluklarını zamanında yerine getirmektedir. Bu yetkinliği edinmek kişiye; özgüven, liderlik, sorunlara çözüm üretebilme, kendi hayatını yönetebilme ve mücadele edebilme gibi davranışları kazandırmaktadır. Bu açıdan sorumluluk almak küçük yaştan itibaren kişinin karakterinin oluşmasında önemli bir rol oynamaktadır[2].

Kaynakça
1. Lider nedir? lider ile yönetici arasındaki fark nedir? - İnsan Kaynakları Blogu - Manpower Group | Manpower. https://www.manpower.com.tr/blog/lider-nedir-lider-ile-yonetici-arasindaki-fark-ne dir, [Erişim Tarihi: 15 Ağustos 2021].
2. Sorumluluk Almak Neden Bu Kadar Önemlidir?. (2019). https://beyazyakaris.com/sorumluluk-almak-neden-bu-kadar-onemlidir/, [Erişim Tarihi: 15 Ağustos 2021].

Medya okuryazarlığı; radyo, televizyon, gazete gibi çeşitli basın organlarına erişme, medyayı eleştirel bir bakış açısıyla değerlendirme ve kendi içeriğini üretebilme becerisidir. Son yıllarda teknoloji ve internet kullanımının yaygınlaşması ile herkese ulaşabilen medya araçları bazı durumlarda toplumu yanlış yönlendirebilmektedir. Bireylerin medyayı takip ederken olabildiğince farklı görüş ve açılardan takip etmeleri önem taşımaktadır. Verilen haberlerin akıl ve mantık süzgecinden geçirilerek güvenilir kaynaklardan olup olmadığı araştırılmalıdır. Çocukların küçük yaştan itibaren yanlış yönlendirmelere maruz kalmamaları açısından medya okuryazarlığı eğitimi almaları önem taşımaktadır. Bu sayede araştıran, sorgulayıcı ve akılcı nesiller yetişebilir[3].

Kaynakça

3. Medya Okuryazarlığı Nedir? (2016). https://www.medyaokuryazarligi.gov.tr/menu_goster.php?Guid=B7AA7732-1593-4B32-BDE5-D76E64C2A5FA&MenuId=2, [Erişim Tarihi: 15 Ağustos 2021].

Sosyal medya güvenliği ve siber zorbalık kavramları dijital yetkinlik kavramını doğurmuştur. Dijital yetkinlik kavramı; iş, serbest zaman ve iletişim faaliyetlerinde bilgi toplumu teknolojilerinin güvenli ve kritik kullanımını içerirken bilgi ve iletişim teknolojisindeki temel becerilerle de desteklenmektedir. Bilgisayarları kullanarak bilgiyi elde etme, elde edilen bilgiyi değerlendirme, depolama, üretme, sunma, internet üzerinden iş birliğine dayalı ağlarda iletişim kurma ve bu ağlara katılma gibi beceriler bilgi ve iletişim teknolojilerindeki temel becerilere örnek olarak gösterilebilmektedir[1].

Kaynakça

1. Aksu, S. G. (2019). Dijital Çağın Yetkinlikleri: Çalışanlar, İnsan Kaynakları Uzmanları Ve Yöneticiler Çerçevesinden Bakış. Dergipark, Cilt 2, Sayı 2.

Ofis programlarını kullanma becerileri son derece önemlidir. Microsoft Word (Kelime işlemci programı), Microsoft Powerpoint (Sunu programı), Microsoft Excel (Tablolama ve hesaplama programı) ve Microsoft Access (Veritabanı programı) Ofis programlarının en temel uygulamalarından olup kişilerin kariyer gelişimlerinde en çok karşılaşacakları programlardır[2]. Başlıca Microsoft Office programları; Microsoft Word, Microsoft Excel, Microsoft Access ve Microsoft Powerpoint’tir. Microsoft Word: Microsoft tarafından geliştirilen bir sözcük işlemci programıdır. Microsoft Excel: Microsoft tarafından geliştirilen bir tablolama ve listeleme programıdır. Excel programı verileri düzenlemek, işlemek ve depolamak için kullanılmaktadır. Microsoft Powerpoint: Microsoft tarafından hazırlanmış bir sunu tasarlama ve düzenleme programıdır. Powerpoint programı slayt gösterisi hazırlamak ve düzenlemek için kullanılır[3]. Microsoft Access: Büyük miktarda veriyi farklı uygulamalardan almayı ve kullanmayı kolaylaştıran bir biçimde depolamak ve yönetmek için kullanılmaktadır [4].

Kaynakça

2. Sipahi, B., Yurtkoru, E. S., & Orhan, M. A. (1988). Bilgisayar Kullanım Yetkinliğinin, Bilgisayar Kullanma Tutumu İle Ofis Programları Kullanma Becerileri Üzerine Etkisi. Information Technology And Libraries, 7(9), 243-252.

3. Microsoft Office. (2021). Microsoft: https://www.microsoft.com/tr-tr/microsoft-365/microsoft-office?rtc=1, adresinden alındı.

4. Johnson, D. (2021, Şubat 17). Business Insider: https://www.businessinsider.com/what-is-microsoft-access, adresinden alındı.

Oyunculuk, dijital oyunların yaygınlaşması ve gelişmesiyle birlikte sektör haline gelmiştir. Rekabete dayalı, çevrim içi ve çok oyunculu oyunlar e-spor olarak ayrı bir sınıfta değerlendirilmektedir. League of Legends, Counter-Strike, Starcraft, Fifa gibi popüler oyunlar küresel boyutta oyuncu kitlesine sahip bazı e-spor oyunlarındandır. Son yıllarda on binlerce seyircinin katıldığı ve milyon dolarlarla finanse edilen, dev şirketlerin sponsorluğunu yürüttüğü uluslararası yarışmalar düzenlenmektedir. Başarı gösteren oyunculara sağlanan ödül havuzu ise kimi yarışmalarda 24 milyon doları aşmaktadır[1]. Türkiye’de ise ilk kez 2017 senesinde Intel sponsorluğunda CS:GO, Dota 2 ve Fifa18 için bir turnuva düzenlenmiştir. Bu turnuvanın ödül havuzu ise 170.000 ₺ olarak belirlenmiştir[2].

Kaynakça

1. Prescott, S. (2017, Ağustos 08). PC Gamer. https://www.pcgamer.com/the-dota-2-international-prize-pool-has-comfortably-broken-its-record/, adresinden alındı.

2. (2017). Sporx.com: https://www.sporx.com/intel-esl-turkiye-sampiyonasinda-buyuk-final-heyecani-SXHBQ665042SXQ , adresinden alındı.

Gelecekte zihinsel açıdan tasarlanan bir durumun belli bir amaç çerçevesinde gerçekleşmesine öngörü denilmektedir. Yaşamsal süreç değerlendirildiğinde öngörü becerisine sahip olmanın, devamlı değişen yaşama uyum sağlamada hayati bir etkisi vardır. Bu nedenle öngörü kavramının yetenek bazında geliştirilmesine çocukluktan itibaren başlanması gerekmektedir. Küçük yaşlardan itibaren bu yeteneğin çeşitli uygulamalarla geliştirilebileceği düşünülürse, zekâ oyunları kapsamında kelime oyunları çeşitli bulmacalar ve strateji oyunlarından bahsetmek mümkün olabilmektedir. Zekâ oyunlarının temel amacı, insanların düşünme yeteneğini geliştirmektir. Bu oyunlar özellikle 6-15 yaş arası çocuklar için çok önemlidir ve çocukların algılarını, hafızalarını, bilişsel becerilerini ve öngörü yeteneklerini geliştirirken güçlendirmek için kullanılabilmektedir. Zekâ oyunları içerisinde kelime bulma oyunlarının, lipogram gibi kelime oyunlarının, sudoku gibi akıl oyunlarının, kakuro gibi işlem oyunlarının oynanması çocukların zekâ ve problem çözme yeteneklerini geliştirmektedir[3].

Kaynakça

3. Kantarcıoğlu, A. Ç., & Karakelle, S. (2017). Küçük Çocuklarda Zaman Kavrayışı Ve Öngörü Arasındaki Bağlantılar. Yaşam Becerileri Psikoloji Dergisi, 3(6), 265-287. Https://Doi.Org/10.31461/ Ybpd.617709, adresinden alındı.

Plan, bir işin gerçekleştirilmesi için uygulanan karar ya da kararlar toplamı olarak ifade edilmektedir. Kararlar toplamı, gelecek zaman diliminde gerçekleştirilmek istenen hedefleri kapsamaktadır. Kişi gelecekte nereye ulaşmak, neleri gerçekleştirmek istediğini ve hedeflediği adıma nasıl ulaşacağını önceden belirlemektedir. Planlama becerilerine sahip kişi önceden belirlenmiş, kararlaştırılmış hedeflere ulaşmak için elindeki kaynaklar doğrultusunda harekete geçmektedir. Ayrıca zaman gibi önemli kaynakları etkin kullanmakta ve sonuç almaya yönelik bilgi temelli bir çaba sarf etmektedir[1]. Yapılan araştırmalar planlama yapmaya daha fazla zaman ayıran ve planlama konusunda daha az hata yapan kişilerin sosyal davranışlarında, akademik ve mesleki kariyerlerinde, kriz yönetiminde daha başarılı olduğunu desteklemektedir[2].

Kaynakça

1. Gözlükaya, T. (2007). Yerel yönetimler ve stratejik planlama: Modeller ve uygulama örnekleri (Master's thesis). http://hdl.handle.net/11499/3076

2. Atalay, D., & Cinan, S. (2007). Yetiskinlerde Planlama Becerisi: Londra Kulesi (LK^ sup DX^) Testinin Standardizasyon ve Güvenilirlik Çalışması. Türk Psikoloji Dergisi, 22(60), 25.

Problem çözme; problem olabilecek belirli bir durumu, sonuç durumuna dönüştürmeye götüren bilişsel bir süreçtir. Problem çözme sürecinin sonuca ulaştırılması için belirli basamaklar mevcuttur. Bu süreç, bilgi toplama ve fikir üretme aşamalarını kapsamaktadır. Kişi, problem çözme süreci kapsamında ilk olarak ilgili konu hakkında araştırma yapmaktadır. Ardından edinmiş olduğu bilgiler doğrultusunda çözüm önerileri geliştirmektedir. Süreç sonunda uygulamaya geçilerek sonuca ulaşılmaktadır[3]. Problem çözme, kişinin birey olma ve yaşantısında karşılaştığı sorunlarla baş etme sürecinde önemli bir rol oynamaktadır. Bu bağlamda problemlere ve çözümlere yaklaşımın sürekli bir gelişim ve değişim içinde olması; düşünebilen, üretebilen ve merak eden bireylerin yetiştirilmesi gerekliliğini göstermektedir[4].

Kaynakça

3. Korkut, F. (2002). Lise öğrencilerinin problem çözme becerileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(23).

4. Şahin, Ç. (2004). Problem çözme becerisinin temel felsefesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (10).

Tabs 'yı atla

P - S

Proje Yönetimi
Sağlık Okuryazarlığı
Siber Farkındalık
Sistem Değerlendirme
Sistem Tabanlı Düşünme ve Problem Çözme
Sonuç Odaklılık
Sosyal Medya Kullanımı
Sosyal Sorumluluk
Stratejik Düşünce
Sunum Kabiliyeti

Proje; bir defalık olması, benzerinin olmaması, hedef, kaynak (işgücü, sermaye, finansal kaynaklar, vb.) gibi ölçütleri bulunan ve kendine özgü organizasyon özelliklerine sahip işleri, görevleri kapsayan çalışmalar bütünü olarak ifade edilmektedir. Proje geliştirme; projenin fikir aşamasından başlamak suretiyle uygulama aşamasına kadar geçen süre içerisindeki tüm çalışmaları ifade etmektedir ve çeşitli basamaklardan oluşmaktadır. Projeye ilişkin olarak genel hedeflerin, proje amacının, beklenen sonuçların ve faaliyetlerin uygun ve etkin bir şekilde tanımlanması gerekmektedir[1]. Geliştirilen projede başarıya ulaşabilmek için önem verilmesi gereken bir diğer husus ise proje yönetimidir. Proje yönetimi, geliştirilen projenin istenilen hedeflere ulaşabilmesi için kaynakların tedarik edilmesi, hedef kitle için gerekli ihtiyaçların oluşturulması, organizasyonun gerçekleştirilmesi, projenin devamlılığının sağlanması süreçlerini denetleyen ve yöneten disiplindir. Bu süreç tanımlama, planlama, uygulama ve izleme & kontrol aşamalarından oluşmaktadır[2]. Bilgisayar, internet ve robotik sistemler gibi günümüzün önemli teknolojik araçları birer proje olarak kabul edilmektedir. Bu araçların hayatımıza bu denli dahil olması proje yönetiminin başarısı olarak görülmektedir [3].

Kaynakça
1. Tatlı, Z. (2016). Proje geliştirme sürecine dair öğretmen görüşleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 631-656.
2. Atkinson, R. (1999). Project management: cost, time and quality, two best guesses and a phenomenon, its time to accept other success criteria. International journal of project management, 17(6), 337-342. https://doi.org/10.1016/S0263-7863(98)00069-6
3. Uysal, Ö. (2019). Proje Yönetimi Bilgi Alanları ile Özgün Bir Projenin Geliştirilmesi: E-Okuma Takvimi. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (1), 293-313. https://doi. org/ 10.33905/bseusbed.477077

Sağlık okuryazarlığı, kişilerin kendi sağlıklarını ve toplum sağlığını iyileştirmek amacıyla yaşam tarzı ve koşullarını değiştirmede gerekli bilgi, beceri, özgüven düzeyine ulaşması olarak tanımlanmaktadır. Sağlık okuryazarlığı, temel okuryazarlık becerileriyle beraber sağlık konuları hakkında da bilgi gerektirmektedir. Örneğin, kolesterol ve kan şekeri seviyelerini hesaplayabilmek için hem matematik becerilerine hem de ilaçların reçetelerini okuyup anlayabilecek kadar sağlık bilimleri becerilerine ihtiyaç duyulmaktadır[1]. Yanlış bilgilendirilmiş ya da yeterli sağlık okuryazarlığı becerilerine sahip olmayan kişiler istenmeyen sonuçlara sebep olabilmektedir. Bu nedenle bilimsel bilginin belirli bir süzgeçten geçirilerek topluma; açık, sade, yabancı kelimelerden arındırılmış şekilde sunulması gerekmektedir[2]. Sağlık bilimlerinin hızla ilerlemesi ve gelişmesi nedeniyle sağlık okuryazarı kişinin bilgilerini sürekli güncel tutması, yeni gelişmeleri takip etmesi gerekmektedir[3].

Kaynakça
1. Sezgin, D. (2013). Sağlık okuryazarlığını anlamak. İletişim Dergisi, 73-92.
2. Çopurlar, C. K., & Kartal, M. (2016). Sağlık Okuryazarlığı Nedir? Nasıl Değerlendirilir? Neden Önemli?. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care, 10(1). DOI: 10.5455/tjfmpc.193796
3. Aslantekin, F., & Yumrutaş, M. (2014). Sağlık Okuryazarlığı ve Ölçümü. TAF Preventive Medicine Bulletin, 13(4).

Dijital ayak izi diğer adıyla dijital gölge kavramı, kişinin internette veya dijital cihazlarda ortaya çıkan benzersiz, izlenebilir nitelikteki dijital etkinliklerinin, eylemlerinin, katkılarının ve iletişimlerinin toplamı olarak tanımlanmaktadır. Dijital ayak izleri pasif ve aktif olarak sınıflandırılmaktadır. Pasif ayak izi, bir kullanıcının web tarama faaliyetinden ve çerezler olarak saklanan bilgilerden oluşmaktadır. Aktif ayak izi ise, genellikle bir kullanıcı tarafından web sitelerinde, sosyal medyada veya çeşitli sitelerde bilgi paylaşmak için kasıtlı olarak yayınlanmaktadır. Dijital ayak izi kavramı genelde bir kişi için kullanılsa da bir işletmeyi, kuruluşu veya şirketi de kapsadığı bilinmektedir. Dijital ayak izi kullanımının olumlu/olumsuz çeşitli sonuçları bulunmaktadır[1]. Olumsuz sonuçlarından biri gizlilik sorunudur. Devletler, vatandaşlarının güvenliğini sağlamak için çeşitli girişim ve çalışmalarda bulunmaktadırlar. Örneğin; yabancı şahıslar, yalnızca arama motorlarını kullanarak web sitelerinde pasif ayak izi bulunan bir kişinin bilgilerini o kişinin izni olmadan bir araya getirebilmektedirler. Denetleyici kurumlar bu gibi güvenlik ihlalinde bulunan internet adreslerine erişim engeli getirmektedir. Buna ek olarak, şirketlerin kişinin tarama geçmişine dayalı olarak özelleştirilmiş reklamlar üretebildiği gerçeği de bilinmektedir. Teknolojinin günlük yaşantının bir parçası olması dijital ayak izine sahip olmayı zorunlu kılmaktadır. Olumsuz sonuçları engellemek için pozitif ayak izi yaratmak kişinin yararına olacaktır[2].

Kaynakça
1. Soylu, M. Y., Demiröz, S., & Akkoyunlu, B. Ortaokul Öğrencilerinin Dijital Ayak İzi Farkındalıkları Ve Yaşantılarının İncelenmesi. Journal Of Computer And Education Research, 9(17), 177-198.
2. Tuğal, İ., Almaz, C., & Mehmet, S. E. V. İ. Üniversitelerdeki Siber Güvenlik Sorunları Ve Farkındalık Eğitimleri. Bilişim Teknolojileri Dergisi, 14(3), 229-238.

Sistem değerlendirme, çok değişkenli birleşimlerin bir bütün olarak değerlendirilebilmesidir. Bir diğer deyişle sonucu değiştirebilecek her bir faktörün tek bir sistem içine entegre edilip hepsinin birlikte incelenmesidir. Değişkenler ayrı ayrı değerlendirildiğinde çıkabilecek sorunlar sistem değerlendirme sayesinde bütünsel olarak incelenmektedir. Değerlendirme sonrasında kapsamlı bir sonuç çıkarılmaktadır. Bu süreçte sistem hakkında nihai sonuçlara ulaşabilmek için sürekli testler yapılmaktadır[1].

Bu değerlendirme için uzmanların izlediği yol şu şekilde sıralanabilir:

1. Hedeflerin Tanımlanması: Değerlendirme yapılan sistemle ilgili hangi sonuçlara ulaşılmak istendiğinin belirlenmesidir.

2. Risk Rezonansı: Sistemin kurallarının incelenmesidir.

3. Parametre Seçimi: Sistemin hangi değişken veya sabitlerden etkilendiğinin belirlenmesidir. Aynı zamanda parametrelerin etki oranları da değerlendirmeye katılacaktır.

4. Adım Testi: Tüm tespitlerden sonra sistemin verimliliğinin, işleyişinin, kar oranının vb. test edilmesidir.

5. Kalibrasyon ve Son Test: Çıktılar doğrultusunda sistemin düzenlenmesi ve doğrulamasının yapılmasıdır[2].

Kaynakça

1. Casanova, M. C. (2005). System Evaluation. Life Cycle Document Management System For Construction (s. 200).

2. Bromley, D. (2006). What is System Evaluation? Modus Trading: https://www.modustrading.com/WhatIsSystemEvaluation.html, adresinden alındı

Sistem tabanlı düşünme; problemlerin farklı parçaları arasındaki ilişkilere odaklanarak ve bir durumun bütün yönlerini hesaba katarak geniş bir bakış açısı ile düşünme biçimidir[1]. Genel olarak ifade etmek gerekirse problemin her yönüyle ele alındığı ve tüm bileşenleri arasındaki ilişkilere odaklanan bir problem çözme yaklaşımı olarak ifade edilebilir. Ayrıca sistem tabanlı düşünme, problemi çözmek için neler yapılması ve hangi faktörlerin dikkate alınması gerektiğini göz önünde bulundurarak problemlere nasıl yaklaşılması gerektiğini de ortaya koymaktadır[2]. Sistem düşüncesi; yeni sistemlerin tasarlanması, var olan sistemlerin iyileştirilmesi, değişen koşullar altında karmaşık sistem davranışlarının öngörülmesi, alt sistem bileşenlerinin etkileşimlerinin anlaşılması, strateji geliştirme ve test etme, grup ve organizasyonel öğrenme gibi geniş kullanım alanlarına sahiptir[3].

Kaynakça

1. Tecim, V. (2004). Sistem Yaklaşımı Ve Soft Sistem Düşüncesi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(2), 75-100.

2. Cavana, R., & Maani, K. (2000, August). A Methodological Framework For İntegrating Systems Thinking And System Dynamics. In Proceedings Of The 18th International Conference Of The System Dynamics Society (Pp. 6-10).

3. Eren Şenaras, A, Sezen, H . (2017). System Thinking. Journal Of Life Economics, 4 (1), 39-58. Doı: 10.15637/Jlecon.187

Sonuç odaklı yaklaşım, işletmelerin ve süreçlerin bitiş performanslarına yönelik bir yaklaşımdır. Sonuç odaklılık; çalışmaların ve projelerin tamamlanmasına odaklanarak çözümler üreterek başarıya ulaştırma çalışmalarının tamamıdır. Proje hedefine uygun şekilde sonuca ulaşmak amacıyla yapılan çalışmalarda ortaya çıkan sorunlar çözülmekte ve hızlı kararlar alınmaktadır. Şartlar hedefe ulaşmak için uygun olmadığında sonuç odaklı insanlar problemleri hızlıca ortadan kaldırmaya yönelik çalışmalar yapmakta ve işi tamamlamaya odaklanmaktadır[1].

Süreç odaklılık;

• Yapılan/ yapılacak çalışmaların adlandırılması ve özelliklerinin tam anlamıyla bilinmesi,

• Çalışmalar için sorumluların tayin edilmesi,

• Çalışmalar ve görevler arası bağlantıların belirlenmesi,

• Süreç ağ diyagramlarının çizilmesi, adımlarının takip edilmesini gerektirir[2].

Kaynakça

1. Yıldız, E. (2014). İnsan Kaynakları Yönetiminde Davranış Boyutu ve Bir Örnek Olay. Öneri Dergisi, 10 (40), 103-113. https://dergipark.org.tr/en/pub/maruoneri/issue/17901/187825, adresinden alındı.

2. Benek, Ö. (2016). Süreç Mi? Sonuç Mu? omurbenek.com: https://omurbenek.com/2016/09/13/surec-mi-sonuc-mu/, adresinden alındı.

Elektronik çağın en büyük yeniliklerinden birinin sosyal medya olduğu açıktır. Çeşitli platformlarda milyonlarca sosyal medya kullanıcısı bulunmaktadır. Sosyal medyayı etkin kullanabilme yetkinliğine sahip insanlar ve ticari firmalar, kullanıcıları müşteri potansiyeli olarak görmekte ve bu pazarı kendi yararlarına kullanmak istemektedir. Sosyal medya platformları reklam ağının ve iş pazarının gelişmesi ve genişlemesi için paha biçilemez ve neredeyse bedava bir kaynak olarak görülmektedir. Her sosyal medya platformunun farklı parametreleri vardır. Bu sebeple firmaların ve kullanıcıların sosyal medya platformlarının avantajlarını, dezavantajlarını, parametrelerini bilerek hareket etmeleri ve uygun şekilde paylaşımlarda bulunmaları gerekmektedir. Yapılan bir çalışmada insanların bir ürünü satın alma eğilimi sergilerken %55 gibi bir oranda sosyal medyadan etkilendikleri ortaya konulmuştur[1].

Kaynakça

1. Solmaz, B., Tekin, G., Herzem, Z., & Demir, M. (2013). İnternet ve sosyal medya kullanımı üzerine bir uygulama. Selçuk İletişim, 7(4), 23-32.

Sosyal sorumluluk; toplumun durağan olması, mevcut düzen ve huzurun devamı için üstlenilen sorumluluklar demektir. Topluma karşı alınan bir yükümlülük ve gerektiği zaman hesap verme duygusu olarak değerlendirilen bir kavramdır[1]. Toplumdaki ekonomik ve sosyal dengenin yeniden kurulabilmesinin çıkış noktalarından biri olarak görülmektedir. Aynı zamanda bireysel davranışların toplumsal açıdan doğurduğu sonuçlar gözetilerek düzenlenmesi olarak ifade edilebilmektedir ve amacı toplumsal fayda sağlamak, toplumda bir fark yaratmaktır. Sosyal sorumluluk olgusu; sivil toplum kuruluşlarının, kamu ve özel sektörün bir amaç etrafında toplanarak ortak yaşama yönelmelerini ve toplumsal yaşamın sürdürülebilir olmasını sağlamaktadır[2].

Kaynakça

1. Toker, H., & Tat, M. (2013). Sosyal Sorumluluk: Kamu ve Vakıf Üniversiteleri Öğrencilerinin Sosyal Sorumluluğa İlişkin Bilgi Düzeyleri ve Algılarının Ölçülmesi. Selçuk İletişim, 8(1), 34-56.

2. Öztürk, M. (2003). Fonksiyonları açısından işletme ve yönetim. İstanbul: Papatya Yayıncılık.

Stratejik düşünme olgusu “Bir bireyin başkalarına bağımlı olmaksızın etkin bir analiz yapabilen ve doğru soruları bulup onları çözüm ifadelerine dönüştürebilen analitik bir yöntemle elastik bir mantığın birleşimini kullanarak geliştirilen bir başarı formülü.” olarak tanımlanmıştır[3]. Bir olayın veya kişinin zayıflık ve üstünlüklerini, çevresel fırsat ve tehditleri, değişkenleri ve belirsizlikleri öngörerek ve göz önünde bulundurarak düşünmeye stratejik düşünme denir. Stratejik düşünmede tüm olasılıklar değerlendirilmekte ve bunlara yönelik kararlar alıp hayata geçirilmektedir. Stratejik düşünme süreci sonucunda ortaya çıkan fikirlere stratejik düşünce denilmektedir[4].

Kaynakça

3. Naktiyok, A., & Çiçek, M. (2014). Stratejik Düşünmenin Bir Öncülü Olarak Eleştirel Düşünme: Yöneticiler Üzerinde Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 28(2), 157-178.

4. Ohmae, K. (1982). The Mind of the Strategist: The Art of Japanese.

Sunum kabiliyeti, çeşitli yöntem ve tekniklerle katılımcıların ilgisini çekerek ve dinamik bir ortam oluşturarak sunum yapabilme becerisi demektir. Özellikle teknolojinin her alanda aktif kullanılmaya başlanmasıyla yapılan sunumlara karşı da beklentiler artmıştır. Sunumlarda sunu kadar sunucu da önemlidir. Sunum yapan kişi konuya hakim olduğunu kanıtlamalı ve kendinden emin bir tavırla sunum yapmalıdır[1]. Etkileyici bir sunum yapabilmek için sunum önceden planlanmalı, etkili bir giriş yapılmalı, esas konuya yumuşak bir geçişle devam edilmeli, katılımcıların sunum esnasında rol almaları sağlanmalı, görsel ve işitsel araçlar aktif olarak kullanılmalıdır.

Kaynakça

1. Griffiths, D. (1999). Presentation Skills. In The Experience of Managing (pp. 193-203). Palgrave Macmillan, London.

Tabs 'yı atla

S - Ü

Sürdürülebilirlik
Sürekli Gelişime Açık Olma
Tasarım Becerileri
Tasarım Odaklı Düşünme
Teknoloji Okuryazarlığı
Topluluk Önünde Konuşma
Uyum Sağlayabilirlik (Adaptasyon)
Uzaktan Çalışma
Üretkenlik ve Hesap Verebilirlik
Üstbiliş

Sürdürülebilirlik, ekonomik ve teknik gelişmelerle doğru orantılı olarak çevresel sorunlardan kaçınmayı ve ekosistemi korumayı vurgulayan bir kavramdır. Sürdürülebilirlik, üretim ve çeşitliliğin devamlılığını sağlamaya çalışmak ve bu esnada insanlığın yaşamını daimî kılmaya çalışmayı amaçlamaktır[2]. Sürdürülebilir olma özelliğinden bahsedebilmek için herhangi bir şeyin mevcut durumunu koruyabilmesi ve kendini yenileyebilmesi gerekmektedir. Ekonomik ve sosyolojik alandaki değişiklikler sonucunda meydana gelen tahribatlar insanları ekolojik sistemin dengesini bozmadan hareket etmeye itmiştir. Sürdürülebilirliğe olan ilgi iş dünyası başta olmak üzere hemen her alanda artarak devam etmektedir. Mevcut kaynakları doğru bir şekilde kullanmak ve gelecek nesillerin ihtiyacı olacak kaynakları sistemin dengesini bozmadan kullanmak sürdürülebilirliğin temel ilkesidir.

Kaynakça

2. Tosun., & Okulu, S. B. M. Y. (2009). Sürdürülebilirlik Olgusu ve Kentsel Yapıya Etkileri.

Japonca bir kelime olan Kaizen, sürekli iyileştirme anlamına gelmektedir (“kai” değişim anlamına gelirken “zen” daha iyi anlamına gelir.)[1]. Kaizen; iş, ev, özel ve sosyal yaşamdaki bütün faaliyetlerin iyileştirilmesi gerektiğini benimseyen bir felsefedir. Buna göre mevcut durum yeterli görülmemeli ve sürekli iyileştirilmelidir[2] . Kaizen felsefesi hiçbir şeyin mükemmel olmadığını söyler ve her zaman daha iyisinin yapılabileceğini savunur. Yaşamın her alanında ufak bile olsa sürekli iyileştirme amaçlanır. Söz konusu iyileştirme faaliyeti iş yerinde yapılacaksa üst yönetim de dahil olmak üzere hem yöneticinin hem de çalışanın sürekli katılımını ve çabasını garanti altına almak gerekir. Bu felsefenin temeli mevcut durumla yetinmemek her zaman bir adım daha iyi olmayı amaçlamaktadır. Çünkü mevcut durumla yetinmek Kaizen felsefesine ters düşen bir özellik olduğu için Kaizen felsefesini hayatında uygulamaya çalışan insan daima gelişime açık olmalıdır[3].

Kaynakça
1. Karakaya, M. (2004). “Maliyet Muhasebesi”. Gazi Kitabevi, Ankara.
2. İmai, M. (1994) Kaizen: Japonya’nın Rekabetteki Başarısının Anahtarı, Brisa Yayınları, İstanbul.
3. Çetinay, H. (2013). “Kaizen El Kitabı - Sürekli İyileştirme”. Treem Kaizen El Kitabı, Treem Eğitim Danışmanlık, http://www.treem.com.tr/kaizenelkitabi.pdf

Tasarım becerisi, üretim aşamasına gelen veya sadece fikir aşamasında bulunan fiziki kavramların istenilen düşünce kalıplarına sokularak üretilecek kavramın nihai amacına ulaşması ve maddi manevi kazanç sağlaması durumuna getirilmesi yetkinliğidir. Tasarlama eylemi ise ortada fiziki bir ürün olmadan, zihnen ortaya atılan bulguları birleştirme ve anlamlı hale getirme yetkinliğidir. Bu becerilere sahip bireyler iş dünyasında sıklıkla aranmaktadırlar[4]. Tasarlama ve tasarlama hızı bireyin hayal gücü ve mantık gücü ile orantılı olup aynı zamanda bireyin üretkenliğine de katkı sağlar. Tasarım becerileri kendi içerisinde farklı alanları ilgilendiren birçok teknik barındırır. Bu tekniklere örnek olarak origami ve teknik çizim gösterilebilir. Teknik çizim, üretim aşamasına gelen ürünün üretimi yapacak olan kişi ve kişilerce orijinaline en benzer üç boyutlu fiziki halini meydana getirebilmek için kullanılan bir tasarım eylemidir.

Kaynakça

4. Tuğrul, B., & Kavici, M. (2002). Kağıt Katlama Sanatı Origami ve Öğrenme. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (11). http://pauegitimdergi.pau.edu.tr/Makaleler/1009623721_1-%20 OR%C4%B0GAM%C4%B0.pdf, adresinden alındı.

Tasarım odaklı düşünme, insanı odağa alarak hedeflere ulaşmak ve insana en iyi cevabı verene dek süreçleri devam ettirmek olarak tanımlanmaktadır. Hızla küreselleşen dünyanın beraberinde getirdiği karmaşıklık ve sorunlara karşın insan odaklı bir çözüm önerisi sunmaktadır. Tasarım odaklı düşünme insan merkezli, iş birliğine dayalı, iyimser ve deneyseldir[1].

Tasarım odaklı düşünme adımları 5 başlıktan oluşmaktadır:

1. Empati: Çözülecek sorunun muhatabı olan kişiyi düşünerek sorunu analiz etmektir.

2. Tanımlama: Empati sonrası belirlenen sorunun tanımlandığı aşamadır.

3. Fikir Üretme: Kullanıcı ihtiyaçlarını anlayarak tanımlanan sorunun çözülmesi için fikir üretme aşamasıdır.

4. Prototipleme: Olası çözümlerin prototiplerinin kullanıcılarla test edildiği aşamadır.

5. Değerlendirme: Testlerin geri bildirimleri ile değerlendirme aşaması başlatılır. Değerlendirme sonucunda gerekli düzenlemeler ve iyileştirmeler yapılarak süreç devam ettirilir[2].

Kaynakça

1. Girgin, D. (2020). 21. Yüzyılın Öğrenme Deneyimi: Öğretmenlerin Tasarım Odaklı Düşünme Eğitimine İlişkin Görüşleri. Milli Eğitim Dergisi, 49 (226), 53-91. https://dergipark.org.tr/en/pub/ milliegitim/issue/54184/732696, adresinden alındı.

2. Tasarım Odaklı Düşünme/Design Thinking”, Medium, 5 Aralık 2017, Web, [Erişim Tarihi: 31 Temmuz 2021].

Hızla gelişen teknolojileri anlamak, kullanmak, yorumlamak ve değerlendirmek için teknolojik okuryazarlık kavramını anlamak çok önemlidir. Teknoloji okuryazarlığı genellikle teknolojinin ve teknoloji kullanımının değerinin anlaşılması ve bu süreç boyunca ortaya çıkan sorunların farkındalığı olarak tanımlanır[1]. Başka bir deyişle teknolojik okuryazarlık, bireylerin bilgi ve iletişim teknolojilerini hayatlarının birçok alanında ve başkalarıyla etkileşimlerinde etkin bir şekilde kullanabilmeleri için sahip olmaları gereken bir beceridir. Günümüzde ağ kaynaklarında yer alan bilgilere erişmek ve bunları anlamak için teknolojik okuryazarlık becerilerine sahip olmak kritik öneme sahiptir.

Kaynakça

1. Teknoloji Okuryazarlığı ve Dijital Dönüşümde Yetkinlik | Özel Yazılım Geliştirme | New Bilişim Teknolojileri. (2021). https://www.new.com.tr/blog/teknoloji-okuryazarligi-ve-dijital-donusumde- yetkinlik, [Erişim Tarihi: 15 Ağustos 2021].

Topluluk önünde konuşma, birden fazla seyirci önünde yapılan sözlü sunum olarak nitelendirilebilir. Bu konuşmalarda çok çeşitli konular tartışılabilir. Konuşmanın amacı, onu dinleyecek olan dinleyicileri eğitmek, eğlendirmek veya etkilemek olabilir. Bir konuşmayı tamamlamak için genellikle elektronik bir slayt gösterisi veya diğer görsel yardımcılar kullanılır. Böylelikle dinleyicilerin ilgisini çekmek hedeflenir. Uzun zamandır eğitim, teknoloji ve iş dünyası, bir iletişim becerisi olarak topluluk önünde konuşmadan yararlanmıştır. Sözcükler, doğru ve uygun şekilde kullanıldığında aydınlatma, ikna etme, eğitme ve hatta eğlendirme yeteneğine sahiptir. Doğru bir şekilde yapıldığında topluluk önünde konuşma yazıdan bile daha etkili olabilir. Bir şirket, ürünlerini veya hizmetlerini tanıtmak istiyorsa topluluk önünde konuşma şirketin reklamı ve tanıtımı için özellikle önemlidir. Bu onların mesajlarını potansiyel tüketicilere daha etkili bir şekilde iletmelerini sağlar. Satış görevlileri ve yöneticilerin genellikle güçlü topluluk önünde konuşma becerilerine sahip olmaları gerekir[2].

Kaynakça

2. Spencer, L. (2021). What Is Public Speaking? & Why Is It Important? (+ Tips)., https://business.tutsplus.com/tutorials/what-is-public-speaking--cms-31255, [Erişim Tarihi: 11 Ağustos 2021].

Dünya baş döndürücü bir hızla değişirken teknolojik gelişmeler de bu değişime doğal olarak ayak uydurmaktadır. Değişen bir çevreye uyum sağlama kapasitesinin uzun vadeli sonuçlar üzerinde etkisi oldukça fazladır. Uyum sağlayabilirlik, "Bireyin; sosyal veya çevresel özellikleri değiştirme veya bunlara uyum sağlama kapasitesi, yeteneği, eğilimi, arzusu ve/veya teşviki" olarak tanımlanır (Kodden, 2020). Uyum sağlayabilen bireyler zor durumlarda daha etkili kararlar alarak duygularını, fikirlerini ve eylemlerini değişen olay ve koşullara kolayca uyarlayabilirler[1]. Gelecekte hızla değişen dünyaya ayak uydurmak için bireyler ve kuruluşlar tarafından ani ve hızlı değişikler yapılması, değişen çevrenin kapsamlı bir şekilde incelenerek veri toplanması, bu verilerin özümsenmesi ve uygun değişikliklerin yapılması gerekecektir. Bunları yapmak için, bilinmeyene karşı olan korkunun yenilmesi, bir dereceye kadar belirsizlikle yaşamanın öğrenilmesi ve bakış açısının zaman zaman değiştirilmesi gereklidir. Uyum sağlayabilirliğin geliştirilmesi; bireyin yeni fikirlere, bakış açılarına, tekniklere ve uygulamalara açık olduğunu ve bunlara hoşgörüyle yaklaşabileceğini ifade eder[2].

Kaynakça

1. Kodden B. (2020) The Ability to Adapt. In: The Art of Sustainable Performance. SpringerBriefs in Business. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-030-46463-9_4

2. Yıldız, H. (2018). Uyum Sağlama Yeteneğini Geliştirebilirsin. https://www.girisimcigazetesi.com/uyum-saglama-yetenegini-gelistirebilirsin-165, [Erişim Tarihi: 18 Ağustos 2021].

İnsanların alışık olmadığı bir düzende çalışmaya başlaması ve eğitim görmesi çeşitli zorluklar oluşturmaktadır. Bu zorluklar iş-yaşam dengesinin değişmesine sebep olmakta ve iş birliği içerisindeki ekibin koordinasyonunu etkilemektedir. Ayrıca çalışma saatlerindeki esneklik ve normale nazaran daha az sosyal iletişim kurulmasına sebep olmaktadır. Uzaktan çalışmanın bazı dezavantajları bulunsa da disiplin ve zaman yönetimi ile dezavantajlar avantajlara dönüşebilmektedir. Esnek çalışma saatleri uzaktan çalışmanın en önemli avantajlarındandır. Bu kavram, bireyin çalışma saatleri içerisindeki üretim kapasitesini günün en verimli saatlerine denk getirmesine olanak sağlayarak üretimi normale nazaran çok daha fazla artırabilir. Bunlarla birlikte sosyal baskıdan ve hiyerarşiden uzakta bulunan birey sağlıklı odak ve düşünme yetisini kullanabilmektedir[1].

Kaynakça

1. (2021).https://ailevecalisma.gov.tr/media/65289/covid-19-doneminde-uzaktan-calisma-rehberi-13012021.pdf , [Erişim Tarihi: 15 Ağustos 2021].

Hesap verebilirlik, kurum/organizasyon bünyesindeki çalışanların görev, yetki ve sorumlulukları ile ilgili konularda ilgili kişilere karşı cevap verebilir durumda olmasıdır. Üretkenlik ise insanın bir fikri, bir hayali ya da bir düşünceyi geliştirip proje aşama sürecinden geçirip onu somut bir ürün haline getirmesidir. Üretkenliğin olduğu her alanda hesap verebilirlik de olmalıdır. Hesap verebilir durumda olan kişi, süreçteki durumda eleştirilere açık olmalı herhangi bir olumsuzluk durumunda sorumluluğu üstlenmelidir[2]. Aynı zamanda hesap verebilirliği olan kişilere, verdikleri sözleri yerine getireceklerine dair güvenilebilir. Hesap verebilirlik herhangi bir pozisyonda sahip olunması gereken önemli bir niteliktir. Özellikle üretkenliğin arttığı ve değişimin hızla gerçekleştiği 21. yüzyılda sorumlu ve hesap verebilir kişiler olmak çok önemlidir. Hesap verebilirlik zamandan ve paradan tasarruf edilmesine de yardımcı olabilir. Bir sorun olduğunda eylemlerinin sorumluluğunu kabul eden insanlar öne çıkar ve mevcut duruma çözüm ararlar. Bu sadece durumun kötüleşmesini engellemek ile kalmaz aynı zamanda masrafların ve gecikmelerin kontrolden çıkmasını da önler[3].

Kaynakça

2. Göker, S., Gündüz, Y. (2017). Eğitim Denetimi Sürecinde Hesap Verebilirlik ve Şeffaflık Uygulamaları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36 (1), 83-93. https://dergipark.org.tr/en/ pub/omuefd/issue/30333/327390, [Erişim Tarihi: 11 Ağustos 2021].

3. Developing Personal Accountability: Taking Responsibility to Get Ahead. https://www.mindtools.com/pages/article/developing-personal-accountability.htm, [Erişim Tarihi: 11 Ağustos 2021].

Düşünmeyi "düşünme" olarak tanımlayan üstbiliş genel olarak bireyin kendi biliş sistemi, yapısı, çalışması hakkındaki bilgisi olarak tanımlanmaktadır. Üstbilişin bilişten farkı; üstbilişte bilişin farkında olunması ve durumlara uygun biçimde kullanılmasıdır[1]. Uzmanlar, üstbilişin doğrudan öğretilmek yerine öğretim stratejilerine aşılanarak öğretilmesinin daha doğru olduğunu savunmaktadırlar. Birkaç tane öğretim stratejisi bulunmaktadır. Bunlar planlama, izleme ve değerlendirmedir. Öğrenciler plan yapmayı öğrendikçe fikirlerinin güçlü ve zayıf yönlerini tahmin etmeyi öğrenmektedirler. Üstbilişi güçlendirmek için kullanılan planlama stratejileri, öğrencilerin en kolay değiştirebilecekleri zamanda planları incelemelerine yardımcı olmaktadır. Üstbilişin değerlendirme stratejileri toz kompaktı içindeki aynaya çok benzemektedir. Her ikisi de görüntüyü büyütmeye, dikkatli incelemeye izin vermeye, yakından ve kişisel bir görünüm sağlamaya yaramaktadır. Ancak kompakt ve küçük bir bakış açısıyla yapılan değerlendirme kırılgan ve çürütülebilir bir pozisyona sahiptir. Bu sebeple üstbiliş için geniş ölçekten değerlendirme yapılması uygun görülmektedir.

Kaynakça

1. Ph.D., M. P.-M. (2020, Ekim 9). www.psychologytoday.com: https://www.psychologytoday.com/us/blog/the-moment-youth/202010/what-is-metacognition-how-does-it-help-us-think, adre- sinden alındı.

Tabs 'yı atla

Z

Zaman Yönetimi
Yazarlar

Zaman yönetimi, bireyin yaşadığı olayların kontrolünü sağlaması ve kendisini verimli şekilde yönlendirerek olayları yönetmesi anlamına gelmektedir. Profesyonel yaşamda insanların zamanlarını akıllıca planlamak ve kullanmak zorunda olduğu açıktır. Zaman yönetimi becerisine sahip bir birey kendisini ve işlerini belirlediği süre içinde planlayarak zamanını en verimli biçimde kullanmakta ve meydana gelebilecek çeşitli sorunları engellemektedir. İşleri zor olandan kolay olana doğru sıralamak, ertelemeden planlanan güne ve saate göre yapmak, bir işi bitirmeden diğerine geçmemek, gereksiz ayrıntılardan uzak durmak başarılı bir zaman yönetimine örnek verilebilmektedir[2].

Kaynakça
2. Güçlü, N. (2001). Zaman yönetimi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 25(25), 87-106.

Emeği geçen tüm 2021 Milli Teknoloji Burs Programı bursiyerlerimize teşekkür ederiz.