Değişen ve gelişen Dünya 'ya yetişmeye çalışırken biz insanlar bazen bu stresten ve yoğunluktan yoruluruz ama farkına varamayabiliriz. Uzun süreli bu farkında olamayış süreci ve stres, bedenimizde psikolojik olarak aşılması gereken anksiyete sorunlarına yol açabilir.

Yoğun süreçlerde günlük hayatımıza entegre olmuş bu anksiyete sorunu bizim sahip olduğumuz pek çok özelliğimizi etkileyebilir. Bunlardan en başlıca olanı uykudur. Uyku, beyin ve vücudun dinlenmek amacıyla kendini kapattığı süreçtir.

Vücudumuz gün boyunca enerji (ATP) üretir. Bu enerjinin tüketilmesi sonucunda ortaya ATP parçacıkları ortaya çıkar. Bu ATP parçacıkları uyuma isteğimizi arttırır. Bunun yanında geceleri verimli ve kaliteli bir uyku geçirmemizi sağlayan 23.00-03.00 saatleri arasında salgılanan "Melatonin" hormonu da uyku sürecine destek sağlar.

Uyku günlük yaşamımızı düzenlemede ve yaşam kalitemizi arttırmada etkili olan çok önemli bir alışkanlıktır. Ama anksiyete ile bozulmaya başlayan ve bozulmasının önüne geçemediğimiz bu uyku alışkanlığımız bizi gündelik olarak çokça etkiler. Bu sorunun çözümüne anksiyetenin nedenlerine inerek ve tedavi sürecine girerek kurtulabiliriz.

Peki nedir bu anksiyete ?

Anksiyete, bilimsel anlamı olarak kişinin endişe, kaygı ve korku gibi duygulara karşı aşırı ve kontrol edilemeyen tepkiler vermesine neden olan yaygın görülen psikolojik bir hastalıktır. Anksiyete bozukluğu olan kişilerde yoğun olarak hissedilen endişe ve kaygı hali mevcuttur. Bu durumun sürekli devam etmesi halinde kişilerde başa çıkılamayan bir huzursuzluk hali meydana gelir ve içinden çıkılamaz bir durum ortaya çıkar. Bu durumu temeline inerek çözebiliriz. Anksiyetenin temelinde sürekli düşünen beyin ve susturulamayan bir iç ses bulunur. Bu sorunlarla başa çıkmak için sürekli kendini meşgul etmek, spor yapmak ve sosyal ortamlara girmek çözüm olabilir. Ama bunlarla birlikte mutlaka bir uzmana başvurulmalıdır.

Peki anksiyeteye rağmen nasıl uyuruz?

İçinde bulunan kişi için çok imkansız görünen bu durum aslında birçok tedavi yöntemi ile aşılabilir. Bunun için en çok tercih edilen yöntem yukarıda bahsettiğimiz iç sesimizi kontrol atına almamızı sağlayan: Bilişsel davranışçı terapidir (BDT). BDT, bireylerin olayları algılama, yorumlama ve anlam yükleme şekilleriyle ilgilenerek, yanlış algıları, yanlış yorumlamaları, işlevsel olmayan otomatik düşünceleri değiştirmeye odaklanır. Bilişsel ve davranışçı yöntemleri öğrenen kişiler, bilişsel

hatalarını da belirlediklerinden, terapi sonlandıktan sonra da stresli durumlarda olumsuz düşüncelerden kaçınarak, sorunlarının gelecekteki tekrarlarını önleyebilirler.

Bu tarz anksiyete tedavileri uyku düzeninin yoluna girmesine katkı sağlar. Fakat anksiyetenin düzeltilmesinden sonra da uyku sorunu devam edebilir. Bu gibi durumlarda uyku bozukluğu tedavisi de alınmalıdır. Uyku bozukluğu tedavisi, doğru tanıyı ve bu bozukluğun altında yatan sebebi tespit etmekle başlar. Doğru  tanının konulması etkin bir tedavinin temelidir. Bazı durumlarda tanıyı koymak için “anamnez” dediğimiz, kişinin şikayetlerinin öyküsünü sorgulamak yeterli olurken, bazı durumlarda laboratuvar tetkikleri ve /veya uyku testi uygulanmalıdır. Tedavi olarak en başta sağlık uyku davranışlarını yeniden gözden geçirmek ve bu konudaki hataları düzeltmek gelir. Bunun dışında ilaç tedavisi ve / veya  basınçlı hava tedavisi sağlayan solunum cihazları ile yönetilen uyku bozukluğu terapisi alınabilir.

Bunların yanında uyku düzenini iyileştirmek adına bizim de yerine getirmemiz gereken küçük görevler olabilir. Bunlar yattığımız yeri daha rahat hale getirerek ışık (özellikle mavi ışık denilen telefon ekran ışığı) ve gürültü faktörlerinden uzak tutarak uykuyu kötü etkileyen faktörlerden kendimizi uzak tutabiliriz. Aynı zamanda kendimizi günlük hayatta hobi ve sporla meşgul tutabiliriz.

Kaynakça:
- Anksiyete Nedir? - medical park hastaneler grubu. (2023). https://www.medicalpark.com.tr/anksiyete-nedir/hg-1785
- Anksiyete Nedir? tanı ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?. Acıbadem Sağlık Grubu. (2022). https://www.acibadem.com.tr/ilgi-alani/anksiyete/
- Karaoğlu, P. Ş. A. (2017, April 11). Sağlıklı Bir Gece UYKUSU için Yapılması Gerekenler. Psikologofisi. https://www.psikologofisi.com/blog/anksiyete-bozuklugu-ve-uyuyamama
-Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) nedir? (2021, August 2). https://www.memorial.com.tr/tedavi-yontemleri/bilissel-davranisci-terapi-bdt-nedir
- Uyku bozukluğu | amerikan hastanesi. (n.d.). https://www.amerikanhastanesi.org/uyku-bozukluklari-unitesi/uyku-bozuklugu